Amerikan ordusu, Cumartesi gece yarısı İran’daki 3 önemli nükleer tesise bombardıman düzenledi. Bu, ABD’nin İsrail’in yanında İran’a karşı savaşa doğrudan müdahil olması anlamına gelirken, Başkan Donald Trump’ın da, dünya kamuoyuna adeta “ters köşe” yaptığının kanıtı oldu. Nitekim Trump, İran’a ne yapacağına iki hafta içinde karar vereceğini söylerken, aslında operasyonun düğmesine basmış.Başkan Trump, saldırı sonrası yaptığı açıklamada, İran’daki önemli nükleer tesislerin “tamamen imha edildiğini” söyledi, misillemede bulunmaması yönünde Tahran’ı uyardı. Bir misillemeye daha güçlü yanıt verileceğini belirten Trump, “Ya barış olacak ya da İran şimdiye kadar gördüğümüzden daha büyük bir trajedi yaşayacak” dedi.İran Atom Enerjisi kurumu Fordo, İsfahan ve Natanz’daki nükleer tesislerin hedef alındığını doğrularken, saldırı sonrası nükleer sızıntı rapor edilmedi. İsrail, ABD’nin bombardımanı sonrası İran’dan gelebilecek misillemelere karşı hava sahasını tüm uçuşlara kapattı, OHAL uygulamasını da uzattığını duyurdu.İki gün sonraBu arada “Gece Yarısı Çekici” (Midnight Hammer) olarak adlandırılan harekatın, Trump’ın, bu tip bir operasyona girişip girişmeyeceğine “iki hafta içinde karar vereceğini” söylemesinden iki gün sonra gerçekleşmesi dikkat çekti. Yani ABD Başkanı, “iki hafta” derken, aslında operasyonun düğmesine çoktan basmış ve İran’ı şaşırtmayı tercih etmiş. İran’a saldırı öncesi İsrail de benzer bir taktikle, kamuoyunu yanıltıcı haber ve açıklamalarda bulunmuştu. Wall Street Journal gazetesi de, Trump’ın Salı günü “Durum Odası”nda yapılan toplantıda İran’a saldırı planlarını onayladığını ama nihai emri vermediğini yazdı.Operasyonun detaylarını açıklayan ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, “İran’ın nükleer programını yerle bir ettik” dedi, saldırının “İran askerlerini ya da halkını hedef almadığını” öne sürdü. Saldırı sırasında İran uçaklarının kalkmadığını ve hava savunmasının aktive edilmediğini kaydeden ABD’li Bakan, Başkan Donald Trump’ın “barış istediğini” savundu, “İran da bu yolu seçmesi gerektiğini” kaydederek gözdağı verdi.
13.6 tonluk bombaHegseth’le aynı toplantıda konuşan ABD Genelkurmay Başkanı Dan Caine de, saldırının detayları ve zamanlaması konusunda Washington’da çok az kişinin bilgi sahibi olduğunu vurguladı, “Kandırma operasyonunun başarılı olduğunu” söyledi.Saldırıya toplam 125 hava aracının katıldığını ve 37 saatte tamamlandığını bildiren Caine, İran’ı vuran uçakların Missouri’den kalktığını, sadece havadan ikmal yaparak, radarlara yakalanmamak için minimum iletişim kurularak ilerlediklerini anlattı. Caine, 7 adet B2 bombardıman uçağının hedef bölgesine 18 saatte ulaştığı bilgisini verdi, Pasifik üstündeki B-2 bombardıman uçaklarının ise “şaşırtmaca” için gönderildiğini söyledi.Vurulan üç nükleer tesisin ağır şekilde hasar aldığını ifade eden Caine, “İlk kez operasyonel olarak 14 tane GBU-57 sığınak delici 13.6 tonluk bombalar kullanıldı” diye konuştu. Saldırıda Tomahawk füzelerinin de kullanıldığı, operasyonun toplamda 25 dakika sürdüğü belirtiliyor. Amerikalı yetkililere göre, İran hava savunma sistemleri saldırıyı algılayamadı, herhangi bir karşı ateş açılmadı ve pilotlara yönelik tehdit algılanmadı. Genelkurmay Başkanı Dan Caine, “Tanrı korudu. İran’ın uçaksavar sistemleri tarafından fark edilmedik” dedi.Netanyahu’dan Trump’a övgüABD’nin İran’na saldırıları sonrası, İsrail’den Trump yönetimine övgü açıklamaları geldi. İran’a yönelik saldırılara dahil olması için günlerdir ABD yönetimini ikna etmeye çalışan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, “X” hesabından Trump’a görüntülü teşekkür mesajı yayınladı. Netanyahu, “Tebrikler Başkan Trump. ABD’nin muhteşem ve hakkaniyetli gücüyle İran’ın nükleer tesislerini hedef alma yönündeki cesur kararınız tarihi değiştirecek” dedi. ABD’nin saldırısını, Ortadoğu’yu barışa taşıyacak “tarihi bir dönüm noktası” olarak değerlendiren Netanyahu, Trump’ın “İsrail’in harika bir dostu” olduğunu vurguladı. Daha sonra Doğu Kudüs’teki Ağlama Duvarı’na giden Netanyahu, Başkan Trump için dua etti.‘Operasyonu sonlandırmayacağız’Bir basın toplantısında konuşan Netanyahu, “Bir yıpratma savaşına sürüklenmeyeceğiz ancak tüm hedeflerimizi gerçekleştirmeden bu tarihi operasyonu sonlandırmayacağız” dedi. Hedeflerine ulaşırlarsa saldırıları sürdürmeyeceklerini söyleyen Netanyahu, “hedeflere ulaşmaya odaklandıklarını” savundu.‘Neden rejim değişmesin?’Başkan Trump, Truth Social hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, “Eğer mevcut İran rejimi, İran’ı ‘yeniden büyük yapmayı başaramıyorsa’ neden bir rejim değişikliği olmasın?” dedi.İran’la temasa geçildi iddiasıHer ne kadar şaşırtma taktiği uygulamış ve Tahran’ı “gafil avlamaya” çalışmış olsa da, ABD’nin saldırılar öncesi İran’la temasa geçtiği, operasyondan haberdar ettiği öne sürülüyor. ABD basınında yer alan haberlerde, Amerikalı bir yetkilinin, Trump yönetiminin İran ile temasa geçerek “bunun bir defaya mahsus bir saldırı olduğunu, bir rejim değişimi savaşının başlangıcı olmadığını açık bir şekilde ifade ettiğini” söylediği aktarıldı.Kongre bittiğinde öğrendiOperasyonun başarıyla tamamlanmasının ardından ABD Savunma Bakanlığı, Kongre’yi resmî olarak bilgilendirdi. Pentagon yetkilileri, İran’dan veya müttefiklerinden gelebilecek muhtemel karşılıklar için tüm kuvvetlerin yüksek alarm durumuna geçirildiğini açıkladı. Bununla birlikte operasyon, ABD siyasetini de karıştırdı. Çoğu Cumhuriyetçi isim, İran saldırısına desteğini dile getirirken, Demokratlar, Trump’ın bu kararı için Kongre’den onay almadığına dikkat çekti. Demokratlar’dan Ro Khanna ve Bernie Sanders gibi isimler kararı kınadı. Senato’da azınlık lideri olan Demokrat Partili Chuck Schumer de, Cumhuriyetçi Partili Senato çoğunluk lideri John Thune’a seslenerek, Kongre’nin Savaş Yetkileri Kanunu’nu uygulaması gerektiğini vurguladı. Bu kanun, ABD Kongresi’nin rızası olmadan ABD’nin silahlı bir çatışmaya girmesi konusunda ABD Başkanı’nın yetkilerini sınırlandırmayı amaçlıyor.‘Bombayı ellerinden aldık’ Cumhuriyetçi Thomas Massie’ye ise sosyal medya hesabı üzerinden cevap veren Trump, Massie’yi “basit fikirli bir tribün lideri”, “zavallı bir kaybeden” ve “zayıf” olarak nitelendirdi ve “dün muhteşem başarı elde ettik, bombayı ellerinden aldık. Yapabilselerdi kullanırlardı” dedi. Massie, Trump’ın partisi içinde İran’a yönelik saldırılara karşı çıkan küçük bir azınlığın içinde yer alıyor.
Hürmüz’ün kapatılmasına onayİran Meclisi’nin, ABD’nin saldırıları sonrasında Hürmüz Boğazı’nı kapatma kararını onayladığı açıklandı. Meclisin Hürmüz Boğazı’nın kapatılması gerektiği sonucuna vardığı, ancak bu konudaki nihai kararın Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından verileceği belirtildi. Küresel petrol tüketiminin yaklaşık 5’te birinin Hürmüz Boğazı’ndan taşındığı hesaplanıyor. 1980-1988 İran-Irak savaşı sırasında, iki taraf da birbirinin petrol ihracatını aksatacak adımlar atmış, bu gerginlik ‘Tanker Savaşı’ olarak tarihe geçmişti.Dünyadan farklı tepkiler geldiABD’nin İsrail - İran çatışmasına fiilen dahil olması sonrası, başkentlerden farklı açıklamalar geldi. Saldırıları destekleyen İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İran’ın nükleer silah sahibi olmasına asla izin verilmemesi gerektiğinisöyledi ve Tahran’a müzakere masasına dönme çağrısı yaptı. Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da, “X” hesabından yaptığı paylaşımda “İran’ın nükleer silah geliştirmesine izin verilmemeli, bu uluslararası güvenliğe tehdit oluşturacaktır” dedi ve tarafların müzakere masasına dönmesini istedi. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ise, ABD’nin İran’a düzenlediği saldırıdan “derin endişe duyduğunu” belirtti.‘Aldatıcı bir oyun’Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), İran’ın çağrısı üzerine dün olağanüstü toplandı. ABD’nin BM Daimi Temsilciliği Geçici Maslahatgüzarı Dorothy Shea, saldırının “nükleer tehdidi ortadan kaldırmak ve İsrail’i korumak” amaçlı olduğunu belirtti. Çin’in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong ise “Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı güvencesi altındaki tesislerin hedef alınması İran’ın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ciddi şekilde ihlal etmiştir” dedi. Rusya’nın Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia da, “Pandora’nın Kutusu açıldı. Kimse ABD’ye böyle bir yetki vermedi. Uluslararası Atom Ajansı, İsrail’i denetlemeli” diye konuştu. İran BM Temsilcisi ise, ABD’nin diplomasi teklifinin uluslararası toplumu yanıltmak için ‘aldatıcı bir oyundan başka bir şey olmadığını’ söyleyerek, İsrail’i nükleer görüşmelerde diplomasiyi mahvetmekle suçladı.‘Saldıranlar pişman olacak’İran Devrim Muhafızları Ordusu, ABD’nin ülkenin nükleer tesislerine saldırarak fiilen savaşın ön cephesine yerleştiğini belirterek, “Bu topraklara saldıranlar pişman olacakları tepkilere hazır olmalı” açıklamasını yaptı. İran devlet televizyonunun yayınladığı açıklamada, ABD ve İsrail’in ülkedeki nükleer tesislere saldırısının tam bir koordinasyon içinde ‘yasa dışı bir askeri saldırı’ olduğunu belirtildi, saldırıyla “apaçık ve benzeri görülmemiş bir suç işlendiği” vurgulandı.