Aydın Hasan / Ankara - Türkiye’nin Mavi Vatan’ın Karadeniz, Ege ve Doğu Akdeniz’de sınırlarını bilimsel ve hukuki bir çerçeve içinde çizen haritası yayınlandı. Haritada; sınır çizgilerinin yanı sıra özel çevre koruma bölgeleri, kültürel miras alanları, askeri güvenlik bölgeleri ve TPAO ruhsat sahaları gibi özel alanlar da işaretlendi.Türkiye’nin DMP haritası, Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi (DEHUKAM) tarafından Türkiye Deniz Mekânsal Planlaması (DMP) Platformu inisiyatifi ile kamuoyuna açıklandı. Harita çalışması; Karadeniz’de Türkiye’nin münhasır ekonomik bölge sınırlarını, Akdeniz’de Birleşmiş Milletler’e (BM) bildirilen koordinatları, Ege Denizi’nde ise Yunanistan ile anakaralar arası ortay hattı esas alan sınırlar dahilinde farklı sektörlerin ekosistem temelli yaklaşımla faaliyetlerini planlıyor.Boru hatları gösterildiTürkiye’nin deniz alanlarında sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde sektörel faaliyetlerin uzun vadeli ekosistem temelli yaklaşım perspektifi ile ele alınmasını önceleyen Türkiye DMP haritası, https://www.dmpturkiye.dehukam.org adresinden erişilebilir hale getirildi.Haritada; demirleme sahalarından deniz altı kültürel miras alanlarına, gemi trafik kavşağından hareket eğitim sahalarına, liman idari sahalarından özel çevre koruma bölgelerine birçok faaliyet birbiri ile eşgüdüm içerisinde ele alındı. TÜRK Akım ve Mavi Akım boru hatlarının da yer aldığı haritada, deniz alanlarındaki kablo ve boru hatlarının ve kritik altyapıları dikkate alındı.TPAO ruhsat sahalarıDoğu Akdeniz kıta sahanlığı ve Karadeniz münhasır ekonomik bölge sınırları dahilinde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ruhsat sahalarının geniş bir şekilde yer aldığı haritada, özel çevre koruma bölgeleri ve bilimsel araştırma alanlarının da geniş bir şekilde yer aldığı görüldü.Deniz trafiğinin yoğun olduğu Ege Denizi’nde Türkiye ve Yunanistan anakaraları arası ortay hat ile çizilen DMP alanı dahilinde geniş yük ve yolcu taşıma alanlarına yer verildi. 2020 İzmir Depremi’nde de gözlemlenen Ege Denizi’nin kırılgan jeolojik yapısı dikkate alınarak, depremsellik sahaları da çalışmaya dâhil edildi.Yunanistan DMP’si açıklandıYunanistan da Deniz Mekansal Planlamasını dün Dışişleri Bakanı Yorgos Yerapetritis ile Çevre ve Enerji Bakanı Stavros Papastavru’nun imzası ile açıkladı. Açıklamada, ‘Yunan devletinin, ulusal hukuktan ve AB’nin 2014/89 nolu kararından kaynaklanan sorumluluğunu yerine getirerek ilk kez deniz alanlarının detaylı kullanımını belirlediği’ öne sürüldü. Yunanistan kıta sahanlığının potansiyel en dış sınırlarının ilk kez bir AB metnine girdiğine işaret edilen açıklamada, Yunanistan’ın Ege Denizi’nde kara sularını 12 deniz miline çıkarma hedefine de değinildi. Açıklamada, “Fikir ayrılığı içinde olmamız müzakere etmememiz anlamına gelmez” denildi.Deniz yetki alanlarını ihlal ediyorDışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Yunanistan tarafından AB mevzuatı gereği ilan edilen ‘Deniz Mekansal Planlaması’nda (DMP) belirtilen alanların bir kısmının Ege Denizi’nde ve Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin deniz yetki alanlarını ihlal ettiği belirtilerek, şunlar kaydedildi: “Yunanistan’ın tek yanlı tasarruflarının ve iddialarının ülkemiz açısından hiçbir hukuki sonuç doğurmayacağını bir kez daha vurguluyoruz. Ülkemizin Ege Denizi’nde Yunanistan’la iş birliğine her zaman hazır olduğunu hatırlatıyoruz. Söz konusu tasarruflar ve oldubitti teşebbüsleri ülkemiz açısından dün olduğu gibi bugün ve yarın da hiçbir hukuki sonuç doğurmayacaktır. Ülkemizin hazırladığı DMP de UNESCO ile BM’nin ilgili birimlerine iletilmektedir.”
Milliyet’in dün birinci sayfasında yer alan “Mavi Vatan Derinleşiyor” haberi, Yunanistan’da geniş çaplı yankı uyandırdı. Kathimerini, haberinin başlığında, “Milliyet’in haberine göre, Türkiye, Mavi Vatan Doktrini’ni yansıtan deniz mekansal planlamasını tamamladı” ifadesini kullandı. “Türk haritası Ege Denizi’ni ikiye bölüyor, sırada Kıbrıs var” başlığını kullanan Philenews sitesinde, “Milliyet’in haberine göre Türkiye, Ege Denizi’nin orta hattını sınır olarak seçiyor ve denizin bir tarafını talep ediyor” denildi. Protothema’da ise haber, “Ege’yi ikiye böldüler. Adaların etkisini ortadan kaldırıyorlar ve Ege Denizi’ni ikiye bölüyorlar. Milliyet, ‘Mavi Vatan derinleşiyor’ diyor” ifadeleri ile sunuldu.7 Ortay hat hukuk normlarına uygunDEHUKAM Müdürü Dr. Mustafa Başkara, deniz harekat alanlarına Türkiye DMP haritasının deniz yetki alanlarına esas teşkil eden bir belge olmaması nedeniyle yer verildiğini ifade etti. Başkara, Ege Denizi’nde Türkiye ve Yunanistan anakaraları arasında ortay hat çizgisi konusunda, çalışmanın, uluslararası hukuk normları ve yargı kararlarına uygun şekilde DEHUKAM’ın 10 yıllık kurumsal deniz hukuku tecrübesine dayalı olarak ve alanında uzman akademisyenler tarafından belirlendiğini belirtti.