Dimitri VASİLYEV Anısına

Dünyanın en seçkin Türkologlarından Rusya Bilimler Akademisi Üyesi Prof. Dr. Dimitri VASİLYEV'i, ne yazık ki bugün (18 Ocak 2021) kaybettik.. Son on yıldır sıkı bir dostluğumuz vardı. Ardahan'a davet ettiğjmde kırmayıp gelmiş ve çok değerli bilgiler  vermişti. Özellikle Orhun/Yenisey bölgesinde taşlara kazılan yazılarımız üzerine çalışmış, ömrünü adamıştı. Ancak dünyadaki bunca ilgiye rağmen, Türk hükumetlerinin ve entellektüllerinin bölgeye karşı ilgisizliğinden sıkça yakınır, bu kayıtsızlığa bir türlü anlam veremezdi. Ona göre Orhun  Yazıtları, yalnızca Türklerin değil,  aynı zamanda insanlık tarihinin de en önemli medeniyet kazanımlarından biri idi. Çünkü yazı damek, medeniyet demekti.

Dimitri Vasilyev yaklaşık üç yıl önce KÜNİB'in İstanbul Maltepe Üniversite'sinde yapılan 7. Olağan Kongresi'ne, Rusya Bilimler Akademisi adına katılmış ve açılış konuşması yapmıştı.  Yüzyüze son görüşmemiz idi. Maltepe Üniversitesinin ev sahipliğinde üç gün süren toplantı boyunca kendisiyle bolca sohbet etme imkanı bulduk. Orhun/Yenisey bölgesindeki yazıtlar ile ilgili son durumu sorduğumda;  "Ramazan bey, Yenisey  vadisinde okunmamış, keşfedilmemiş çok yazıt var. Özellikle mağaralarda ve yüksek kayalıkların olduğu yerlerde kayda değer  runik harfli yazıt bulunmaktadır. Ne yazık ki, yazıtlardan bazılarını, ben yerlerini açıkladıktan sonra, okuma bahanesiyle gidip tahrip ettiler.  Türkler neden ekipler kurup bunları araştırıp kayda almıyor? Artık bacaklarım beni çekmiyor ve vadideki kayalara tırmanamıyorum. Ama orada çok yazıtlar var; onları tespit etmemiz, yenilerini tahrip olmadan bulmamız lazım. Ben yaşıyor iken sizlere yardımcı olurum, yer gösteririm, okurum. Ama buna kaynak, ekip ve imkan lazım. Lütfen yetkili kurumları uyarın, geç kalıyoruz..." diye endişelerini dile getirmişti.
En son bir ay kadar önce telefonda görüntülü konuştuk; eski ağrılarının nüksettiğini,  böbreklerinden ve özellikle bacaklarından  hayli rahatsız olduğunu söyledi. Şifalar diledikten sonra ona, yalnızca Orhun/Yenisey'deki kültür  mirasımız için çalışacak Orhun Vakfı'nı kurduğumu,  yakında ilan edeceğimi ve kendisini Danışma Kurulu'na almak istediğimizi söyledim. Çok hayecanlandı ve sesi birden eski gür ve enerjik haline döndü;  "Vakıf kurmanız çok isabetli olmuş. Orhun/Yenisey çalışmaları için böyle bir vakfa ihtiyaç vardı. Severek size yardım edeceğim. Sizi Moskova'ya  da bekliyorum" demişti. Yaza görüşme planlarımız ve Yenisey vadisinin yazıt  krokilerini çıkarma fikrimiz, ne yazık ki, yarım kaldı.
Orhun Vakfı, ilk bilimsel toplantısını Dimitri Vasilyev'in aziz hatırasına ithaf edecek...
Büyük bir aşkla çalıştığı ve önemli katkılar sunduğu Türkoloji Dünyası, onu daima saygıyla anacak...
Nûr içinde uyu değerli dostum...