Prof. Dr. Ramazan KORKMAZ
  Güncelleme: 24-11-2020 09:01:00   11-11-2020 20:37:00

Amerikan Pragmatizmi ve Türkiye

Pragmatizm, görünür faydacılık demektir. Yani, yapısı gereği göreceli olan 'iyi' ve 'doğru' kavramlarını; bir şey pratikte fayda sağlıyor ise, iyi/doğru'dur, yoksa değildir'e çeviren düşünce akımıdır. Kökleri antik çağ filozoflarından Epikür’e dayanan bu düşünce esintisi, özellikle kapitalist sistemin gelişmesiyle 18. Yüzyıl İngilteresi’nde Jeremy Bentham ile filizlenmiş ama asıl 19. yüzyıl Amerikasında William James tarafından ‘deneysel pragmatizm’ olarak özellikle psikoloji alanında sistemleştirmiştir. 
John Dewey ise, deneysel pragmatizmi daha ileri boyutlara taşıyarak Enstürmantalizm akımını kurmuştur.  Enstürmantalizm;  bilimsel yasa, kuram ve kavramları, birer alet/ araç saymıştır. Amaca ulaşmakta bilimsel kuramlar/ yöntemler/araçlar faydalı sonuçlar veriyor ise 'iyi/doğru'dur, yoksa değildir...

Pragmatizm zamanla düşünsel bir akım olmaktan çıkarak vahşi kapitalizmin ve egemen güçlerin iktidarlarını korumak uğruna kullandıkları politik bir entürmana dönüşmüştür. Özelikle 20. yüzyıl Amerikan siyasetine deneysel pragmatizmin  yön verdiğini söyleyebiliriz. 21. Yüzyılda ise Amerikan siyasetine 'enstrümantal pragmatizm' yön verecektir. Yani araçsallaştırılan 'our boys' ve 'our teams' dedikleri 'bizim çocuklar' ve 'bizim takımlar', formatlanarak öne sürülecek ve tabiri caiz ise ateşi tutacak maşalar ile iş göreceklerdir. 20. Yüzyılda deneysel aşamayı geçen figüran rolündeki our boys/ our teams enstürmanları, 21. Yüzyılda esas aktörler olarak öne sürülecek ve diğer bir deyişle kaleler içten çökertilecek ve zaptedilecektir. 
Günlerdir şahit olduğumuz Trump mı, Biden mı tartışmalarının, aslında Amerikan Pragmatizmi ile düşünüldüğünde hiç de önemli olmadığı görülmektedir. Kim seçilir ise seçilsin Amerikan siyasetinin özü değişmeyecektir; Amerika için faydalı/yararlı olan şeyler (insanlar/toplumlar/düşünceler) iyidir, diğerleri kötüdür. 

Nitekim 45 yıldır Amerikan siyasetinin  içinde aktif rol almış olan Joe Biden 'Başkan' seçilmiştir. Joe Biden, her ne kadar demokrat kimliği ile öne çıksa da Trump ile ortak paydaları Amerikan pragmatizmidir; onları hedeflerine taşıyacak bütün insanları ve bütün  ülkeleri,  iyi/faydalı araçlar olarak görecekler, işleri bittiğinde bu işlevsiz araçlar ele ayağa dolanmasın diye ya depoya kaldırılacak veya Bin Ladin, Saddam Hüseyin örneğinde olduğu gibi yok edileceklerdir.  Yeni mevsimsel hasatlar için yeni araçlar bulunacak veya imal edilecek ve bu döngü dünya düzeni değişmedikçe sürüp gidecektir. 

Dünyadaki çoğu terör örgütleri aracılığı ile  yürütülen vekalet savaşlarını,  enstrümantal (araçsallaştırılmış) pragmatizmin bir sonucu olarak görmemiz gerekiyor. 
Son yüzyıllık süreçte dünyanın yaşadığı büyük yıkımlar dikkate alınır ise, NATO, BM, MİNSK Grubu, AGİK vb gibi kurumların/örgütlerin, aslında çok da işlevsel olmayan ve sorunlara çözüm üretemeyen işlevsiz araçlara dönüştüğüne şahit olduk. Sözgelimi Avrupa'nın göbeği Bosna'da 300 bin insan, sadece müslüman oldukları için katledildi ama bu örgütlerin katliamı durdurmak için gerçekçi hiç bir çabası olmadı; çünkü bu örgütleri kuranlar ve yönetenler müslümanları sevmiyordu ve öldürülenlerin Amerikan/Avrupa çıkarları için bir faydası yoktu. Pragmatizm formatladığı anlaşıa göre faydası olmayanların yok edilmesinde bir mahsur yoktu; nitemik sessizce yok edildiler…

Bütün bunların ışığında; yeni Başkan Joe Biden’ın insan hakları, demokratikleşme, çevre sorunları vb söylemleri, enstrümantal pragmatizme kadife örtü yaparak icraatlarına daha önce  Obama döneminde olduğu gibi devam edecektir. Biden'dan köklü değişim bekleyenler, yüksek Amerikan çıkarları sözkonusu olmadığı sürece hayal kırıklığına uğrayacaklardır. 

Dileğimiz; İnsan Hakları  Evrensel  Beyannamesi'ni yayınlayan ve yüksek insani değerleri temsil ettiğini söyleyen Amerika'nın, Biden ile bu değerleri yeniden hatırlaması ve eyleme dönüştürmesidir. Ancak iflas eden ekonomiler ve boşalan hazineler dolayısıyla bunun da mümkün olmayacağını söyleyebiliriz. 

Dünyayı Bekleyen Yeni Tehdit: Küresel Yağma

Şimdi dünyayı bekleyen yeni ve büyük bir tehdit daha var; Küresel Yağma…
Dünya, çok büyük sorunlarla karşı karşıya; pandemi süreci ile bir çok ekonomi iflasın eşiğine geldi, hazineler boşaldı ve geniş halk kitleleri daha da yoksullaştı. Tarihteki bu tür büyük ekonomik  çözülmelerden, iflaslardan sonra çok büyük savaşlar çıkmış ve güçlü ülkeler, zayıf ülkelerin servetlerini doğrudan yağmalayarak yaşamlarını idame ettirmişlerdir. Ancak zamanımızda servetler, savaşsız da gizli/örtülü ekonomik operasyonlarla el değiştirmektedir. 

Türkiye Ne yapmalıdır
    "Yer ve gök su veremem dediği zaman
     Her tarlayı sular arkımız bizim..."
                                                    Necip Fazıl

1- Türkiye öncelikle düşünsel ve siyasal ayrılıkları  bir yana bırakıp birlik olmalıdır. Bunun için herkesin aidiyet duygusunu geliştirecek adımlar atılmalı; adalete ve siyasete olan inanç güçlendirilmeli, hatta yeniden inşa edilmelidir. 
2- Eğitim sistemimiz, nakilci ve ezberci yapıdan derhal kurtarılmalı ve çocuklarımız kendisiyle/ kökleriyle barışık, dünya ile uyumlu birer  bilinçli dünya vatandaşı olarak yetiştirilmelidir. Çünkü, vahşi kapitalizmin ve deneysel pragmatizmin  infilak etme noktasına getirdiği dünyamızı, Yunusca dokunan rahim bir elin sakinleştirmesi ve rehabilite etmesi gerekiyor. Gençlerimiz, dünyanın bizim medeniyet değerlerimize ihtiyacı olduğunu bilerek ve sorumluluğu alacak donanımda yetiştirilmeli.
3- Küresel yağmacılar, boşalan hazinelerini doldurmak için ülkelerin milli kaynaklarına el koyma planları yapmakta ve halen uygulamaktadırlar. Bir çok ülkenin bazı adaları, toprak parçaları ve stratejik maden kaynakları şimdiden el değiştirmiş, bir bakıma küresel hacze uğramıştır. 
Şu an dünyanın gözü; Türkiye'nin sahip olduğu bor ve toryum yatakları üzerindedir. Bu kaynaklar ile ilgili hukuksal düzenlemeler yeniden gözden geçirilmeli ve küresel çetelerin haczine imkan verecek uygulamalardan kaçınılmalıdır. Ayrıca bor ve toryum araştırmaları, stratejik öncelikle desteklenmeli ve milli güvenlik sorunu olarak algılanmalıdır.
4- Yerli ve milli sanayi -özellikle savunma  sanayi- desteklenmeli ve geliştirilmelidir. Yerli ve milli sanayi alanı,  temel bir varoluş sorunudur. Bu alanda çalışan  insanlar ve şiketler, milli güvenlik kapsamına alınmalı ve her ne pahasına olursa olsun korunmalıdır. Akıbet itibariyle yeni bir Vecihi Hürkuş, Nuri Demirağ ve Nuri Killigil vakası, ülkemiz için büyük bir felaket demektir.

5- Dünya ile ilişkilerimizi, söylemsel parodiden öteye geçmeyen sadece 'sert tepkiler', 'şiddetle kınamalar' ötesine taşımalı; ilişkileri geliştirmeli, lobiler oluşturmalı ve kendimizi/ sorunlarımızı anlatacak platformlar  kurmalıyız. Hakkımızda yapılan kara propogandalara karşı gerçekçi önlemler almalı, karşı argümanlar geliştirmeliyiz.  Dünyanın nefretini çekecek söylemlerden şiddetle kaçınmalıyız.  Güzel Türkiyemizin imajını tarihi misyonuna uygun şekilde dünyada ‘umudun ve adaletin’ simgesi olarak devam ettirmeliyiz. 

Bizim için Trump mı, Biden mı tartışmasının retorikten öte hiç bir önemi yoktur. 
Biz, Necip Fazıl'ın da söylediği gibi "Yer ve gök su veremem dediği zaman /Her tarlayı sular arkımız bizim..." diyebilmeliyiz. Nitekim F 35 projesinden çıkarıldığımızda kendi uçağımızı  yapacak, Patriotlar veya S-400’ler verilmediğinde  kendi savunma sistemimizi kuracak bir düzeye erişmek, infilak etmek üzere olan dünyanın umuduna dönüşmek; Türkiye Cumhuriyeti’nin Kızılelması olmalıdır. 

Çünkü dünyanın pratik konjoktür  çıkarlara değil, yaşatıcı değerlere ihtiyacı vardır. Zira  insanlığın vicdanını temsil eden masumiyet, konjoktür   çıkarları kutsayan enstrümantal pragmatizmden daha önemlidir.
                   Prof. Dr. Ramazan KORKMAZ

  • Bu yazı 18261 defa okunmuştur.
  FACEBOOK YORUM
Yorum

  YAZARIN DİĞER YAZILARI

PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 36 30 1 5 91 31 95 +60
2 Fenerbahçe 36 26 4 6 90 39 84 +51
3 Samsunspor 36 19 10 7 55 41 64 +14
4 Beşiktaş 36 17 8 11 59 36 62 +23
5 Başakşehir FK 36 16 14 6 60 56 54 +4
6 Eyüpspor 36 15 13 8 52 47 53 +5
7 Trabzonspor 36 13 11 12 58 45 51 +13
8 Göztepe 36 13 12 11 59 50 50 +9
9 Çaykur Rizespor 36 15 17 4 52 58 49 -6
10 Kasımpaşa 36 11 11 14 62 63 47 -1
11 Konyaspor 36 13 16 7 45 50 46 -5
12 Alanyaspor 36 12 15 9 43 50 45 -7
13 Kayserispor 36 11 13 12 45 57 45 -12
14 Gaziantep FK 36 12 15 9 45 50 45 -5
15 Antalyaspor 36 12 16 8 37 62 44 -25
16 Bodrum FK 36 9 17 10 26 43 37 -17
17 Sivasspor 36 9 19 8 44 60 35 -16
18 Hatayspor 36 6 22 8 47 74 26 -27
19 Adana Demirspor 36 3 28 5 34 92 2 -58
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 38 21 8 9 68 41 72 +27
2 Gençlerbirliği 38 19 8 11 57 34 68 +23
3 Fatih Karagümrük 38 19 10 9 55 36 66 +19
4 İstanbulspor 38 20 14 4 67 38 64 +29
5 Bandırmaspor 38 17 8 13 52 45 64 +7
6 Erzurumspor FK 38 19 12 7 53 31 64 +22
7 Boluspor 38 17 11 10 66 40 61 +26
8 Iğdır FK 38 16 12 10 57 33 58 +24
9 Amed SK 38 14 9 15 43 35 57 +8
10 Çorum FK 38 14 12 12 49 45 54 +4
11 Ümraniyespor 38 14 13 11 48 42 53 +6
12 Esenler Erokspor 38 13 12 13 53 50 52 +3
13 Sakaryaspor 38 13 13 12 48 54 51 -6
14 Keçiörengücü 38 14 15 9 60 53 51 +7
15 Manisa FK 38 14 18 6 50 52 48 -2
16 Pendikspor 38 13 16 9 45 51 48 -6
17 MKE Ankaragücü 38 14 18 6 49 48 48 +1
18 Şanlıurfaspor 38 11 20 7 45 55 40 -10
19 Adanaspor 38 7 22 9 32 75 30 -43
20 Yeni Malatyaspor 38 0 38 0 14 153 21 -139
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 34 25 2 7 80 22 82 +58
2 Batman Petrolspor 34 26 6 2 64 24 80 +40
3 GMG Kastamonuspor 34 19 3 12 57 29 69 +28
4 Adana 01 Futbol Kulübü 34 19 7 8 62 30 65 +32
5 Altınordu 34 16 7 11 57 35 59 +22
6 Beykoz Anadolu 34 15 11 8 47 46 53 +1
7 İskenderunspor A.Ş. 34 13 10 11 49 38 50 +11
8 1461 Trabzon FK 34 13 13 8 44 37 47 +7
9 Fethiyespor 34 11 13 10 32 40 43 -8
10 24Erzincanspor 34 10 13 11 45 52 41 -7
11 Kırklarelispor 34 10 14 10 42 44 40 -2
12 Sincan Belediye Ankaraspor 34 10 15 9 44 40 39 +4
13 İnegölspor 34 10 13 11 42 51 38 -9
14 Kepezspor FAŞ 34 9 16 9 37 46 36 -9
15 Isparta 32 Spor 34 7 15 12 33 51 33 -18
16 Karaköprü Belediyespor 34 7 19 8 39 52 29 -13
17 Altay 34 10 20 4 33 64 25 -31
18 Hes İlaç Afyonspor 34 0 33 1 6 112 5 -106
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 30 21 2 7 64 17 70 +47
2 Karşıyaka 30 18 6 6 56 28 60 +28
3 Muş Spor Kulübü 30 16 4 10 48 24 58 +24
4 Belediye Kütahyaspor 30 17 6 7 57 37 58 +20
5 Düzcespor 30 16 6 8 40 27 56 +13
6 Silifke Belediye Spor 30 14 9 7 51 36 49 +15
7 Anadolu Üniversitesi 30 13 9 8 39 32 47 +7
8 Artvin Hopaspor 30 10 11 9 26 30 39 -4
9 Tokat Bld Plevnespor 30 7 13 10 27 32 31 -5
10 Kahramanmaraşspor 30 8 16 6 28 39 30 -11
11 Bulvarspor 30 7 14 9 35 58 30 -23
12 Kırşehir Futbol SK 30 7 15 8 26 48 29 -22
13 Bornova 1877 30 6 14 10 36 53 28 -17
14 23 Elazığ Futbol Kulübü 30 5 14 11 18 31 26 -13
15 Kuşadasıspor 30 7 20 3 25 51 24 -26
16 Ergene Velimeşe 30 6 19 5 17 50 23 -33
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/06/2025 Samsunspor 2 - 1 Kayserispor
 01/06/2025 Bodrum FK 0 - 4 Beşiktaş
 31/05/2025 Adana Demirspor 2 - 2 Gaziantep FK
 31/05/2025 Alanyaspor 2 - 0 Sivasspor
 31/05/2025 Fenerbahçe 2 - 1 Konyaspor
 31/05/2025 Çaykur Rizespor 5 - 2 Hatayspor
 30/05/2025 Galatasaray 2 - 0 Başakşehir FK
 30/05/2025 Antalyaspor 0 - 2 Trabzonspor
 30/05/2025 Kasımpaşa 1 - 2 Göztepe
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 11/05/2025 Kocaelispor 4 - 1 Keçiörengücü
 10/05/2025 Ümraniyespor 0 - 1 Manisa FK
 10/05/2025 İstanbulspor 3 - 0 Çorum FK
 10/05/2025 Şanlıurfaspor 0 - 1 Erzurumspor FK
 10/05/2025 Fatih Karagümrük 2 - 1 Iğdır FK
 10/05/2025 Yeni Malatyaspor 0 - 5 Gençlerbirliği
 10/05/2025 Sakaryaspor 2 - 0 Esenler Erokspor
 10/05/2025 Adanaspor 0 - 7 Boluspor
 10/05/2025 MKE Ankaragücü 2 - 0 Amed SK
 10/05/2025 Bandırmaspor 2 - 1 Pendikspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/05/2025 Batman Petrolspor 2 - 0 24Erzincanspor
 03/05/2025 İskenderunspor A.Ş. 0 - 1 Sarıyer
 03/05/2025 Karaköprü Belediyespor 5 - 1 Isparta 32 Spor
 03/05/2025 Beykoz Anadolu 1 - 2 GMG Kastamonuspor
 03/05/2025 Adana 01 Futbol Kulübü 4 - 2 İnegölspor
 03/05/2025 Fethiyespor 0 - 4 Sincan Belediye Ankaraspor
 03/05/2025 Altınordu 3 - 0 Afyonspor Kulübü
 03/05/2025 Altay 3 - 0 Kırklarelispor
 02/05/2025 1461 Trabzon FK 0 - 0 Kepezspor FAŞ
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/04/2025 Artvin Hopaspor 7 - 2 Bulvarspor
 26/04/2025 Muş Spor Kulübü 3 - 0 Anadolu Üniversitesi
 26/04/2025 23 Elazığ Futbol Kulübü 1 - 1 Kuşadasıspor
 26/04/2025 Bornova 1877 1 - 0 Kırşehir Futbol SK
 26/04/2025 Karşıyaka 2 - 0 Bursaspor
 26/04/2025 Tokat Bld Plevnespor 3 - 1 Silifke Belediye Spor
 26/04/2025 Düzcespor 2 - 2 Belediye Kütahyaspor
 26/04/2025 Ergene Velimeşe 2 - 1 Kahramanmaraşspor
HABER ARŞİVİ
ŞANS OYUNLARI
BİZİ TAKİP EDİN
YUKARI