Prof. Dr. Ramazan KORKMAZ
  Güncelleme: 24-11-2020 09:01:00   11-11-2020 20:37:00

Amerikan Pragmatizmi ve Türkiye

Pragmatizm, görünür faydacılık demektir. Yani, yapısı gereği göreceli olan 'iyi' ve 'doğru' kavramlarını; bir şey pratikte fayda sağlıyor ise, iyi/doğru'dur, yoksa değildir'e çeviren düşünce akımıdır. Kökleri antik çağ filozoflarından Epikür’e dayanan bu düşünce esintisi, özellikle kapitalist sistemin gelişmesiyle 18. Yüzyıl İngilteresi’nde Jeremy Bentham ile filizlenmiş ama asıl 19. yüzyıl Amerikasında William James tarafından ‘deneysel pragmatizm’ olarak özellikle psikoloji alanında sistemleştirmiştir. 
John Dewey ise, deneysel pragmatizmi daha ileri boyutlara taşıyarak Enstürmantalizm akımını kurmuştur.  Enstürmantalizm;  bilimsel yasa, kuram ve kavramları, birer alet/ araç saymıştır. Amaca ulaşmakta bilimsel kuramlar/ yöntemler/araçlar faydalı sonuçlar veriyor ise 'iyi/doğru'dur, yoksa değildir...

Pragmatizm zamanla düşünsel bir akım olmaktan çıkarak vahşi kapitalizmin ve egemen güçlerin iktidarlarını korumak uğruna kullandıkları politik bir entürmana dönüşmüştür. Özelikle 20. yüzyıl Amerikan siyasetine deneysel pragmatizmin  yön verdiğini söyleyebiliriz. 21. Yüzyılda ise Amerikan siyasetine 'enstrümantal pragmatizm' yön verecektir. Yani araçsallaştırılan 'our boys' ve 'our teams' dedikleri 'bizim çocuklar' ve 'bizim takımlar', formatlanarak öne sürülecek ve tabiri caiz ise ateşi tutacak maşalar ile iş göreceklerdir. 20. Yüzyılda deneysel aşamayı geçen figüran rolündeki our boys/ our teams enstürmanları, 21. Yüzyılda esas aktörler olarak öne sürülecek ve diğer bir deyişle kaleler içten çökertilecek ve zaptedilecektir. 
Günlerdir şahit olduğumuz Trump mı, Biden mı tartışmalarının, aslında Amerikan Pragmatizmi ile düşünüldüğünde hiç de önemli olmadığı görülmektedir. Kim seçilir ise seçilsin Amerikan siyasetinin özü değişmeyecektir; Amerika için faydalı/yararlı olan şeyler (insanlar/toplumlar/düşünceler) iyidir, diğerleri kötüdür. 

Nitekim 45 yıldır Amerikan siyasetinin  içinde aktif rol almış olan Joe Biden 'Başkan' seçilmiştir. Joe Biden, her ne kadar demokrat kimliği ile öne çıksa da Trump ile ortak paydaları Amerikan pragmatizmidir; onları hedeflerine taşıyacak bütün insanları ve bütün  ülkeleri,  iyi/faydalı araçlar olarak görecekler, işleri bittiğinde bu işlevsiz araçlar ele ayağa dolanmasın diye ya depoya kaldırılacak veya Bin Ladin, Saddam Hüseyin örneğinde olduğu gibi yok edileceklerdir.  Yeni mevsimsel hasatlar için yeni araçlar bulunacak veya imal edilecek ve bu döngü dünya düzeni değişmedikçe sürüp gidecektir. 

Dünyadaki çoğu terör örgütleri aracılığı ile  yürütülen vekalet savaşlarını,  enstrümantal (araçsallaştırılmış) pragmatizmin bir sonucu olarak görmemiz gerekiyor. 
Son yüzyıllık süreçte dünyanın yaşadığı büyük yıkımlar dikkate alınır ise, NATO, BM, MİNSK Grubu, AGİK vb gibi kurumların/örgütlerin, aslında çok da işlevsel olmayan ve sorunlara çözüm üretemeyen işlevsiz araçlara dönüştüğüne şahit olduk. Sözgelimi Avrupa'nın göbeği Bosna'da 300 bin insan, sadece müslüman oldukları için katledildi ama bu örgütlerin katliamı durdurmak için gerçekçi hiç bir çabası olmadı; çünkü bu örgütleri kuranlar ve yönetenler müslümanları sevmiyordu ve öldürülenlerin Amerikan/Avrupa çıkarları için bir faydası yoktu. Pragmatizm formatladığı anlaşıa göre faydası olmayanların yok edilmesinde bir mahsur yoktu; nitemik sessizce yok edildiler…

Bütün bunların ışığında; yeni Başkan Joe Biden’ın insan hakları, demokratikleşme, çevre sorunları vb söylemleri, enstrümantal pragmatizme kadife örtü yaparak icraatlarına daha önce  Obama döneminde olduğu gibi devam edecektir. Biden'dan köklü değişim bekleyenler, yüksek Amerikan çıkarları sözkonusu olmadığı sürece hayal kırıklığına uğrayacaklardır. 

Dileğimiz; İnsan Hakları  Evrensel  Beyannamesi'ni yayınlayan ve yüksek insani değerleri temsil ettiğini söyleyen Amerika'nın, Biden ile bu değerleri yeniden hatırlaması ve eyleme dönüştürmesidir. Ancak iflas eden ekonomiler ve boşalan hazineler dolayısıyla bunun da mümkün olmayacağını söyleyebiliriz. 

Dünyayı Bekleyen Yeni Tehdit: Küresel Yağma

Şimdi dünyayı bekleyen yeni ve büyük bir tehdit daha var; Küresel Yağma…
Dünya, çok büyük sorunlarla karşı karşıya; pandemi süreci ile bir çok ekonomi iflasın eşiğine geldi, hazineler boşaldı ve geniş halk kitleleri daha da yoksullaştı. Tarihteki bu tür büyük ekonomik  çözülmelerden, iflaslardan sonra çok büyük savaşlar çıkmış ve güçlü ülkeler, zayıf ülkelerin servetlerini doğrudan yağmalayarak yaşamlarını idame ettirmişlerdir. Ancak zamanımızda servetler, savaşsız da gizli/örtülü ekonomik operasyonlarla el değiştirmektedir. 

Türkiye Ne yapmalıdır
    "Yer ve gök su veremem dediği zaman
     Her tarlayı sular arkımız bizim..."
                                                    Necip Fazıl

1- Türkiye öncelikle düşünsel ve siyasal ayrılıkları  bir yana bırakıp birlik olmalıdır. Bunun için herkesin aidiyet duygusunu geliştirecek adımlar atılmalı; adalete ve siyasete olan inanç güçlendirilmeli, hatta yeniden inşa edilmelidir. 
2- Eğitim sistemimiz, nakilci ve ezberci yapıdan derhal kurtarılmalı ve çocuklarımız kendisiyle/ kökleriyle barışık, dünya ile uyumlu birer  bilinçli dünya vatandaşı olarak yetiştirilmelidir. Çünkü, vahşi kapitalizmin ve deneysel pragmatizmin  infilak etme noktasına getirdiği dünyamızı, Yunusca dokunan rahim bir elin sakinleştirmesi ve rehabilite etmesi gerekiyor. Gençlerimiz, dünyanın bizim medeniyet değerlerimize ihtiyacı olduğunu bilerek ve sorumluluğu alacak donanımda yetiştirilmeli.
3- Küresel yağmacılar, boşalan hazinelerini doldurmak için ülkelerin milli kaynaklarına el koyma planları yapmakta ve halen uygulamaktadırlar. Bir çok ülkenin bazı adaları, toprak parçaları ve stratejik maden kaynakları şimdiden el değiştirmiş, bir bakıma küresel hacze uğramıştır. 
Şu an dünyanın gözü; Türkiye'nin sahip olduğu bor ve toryum yatakları üzerindedir. Bu kaynaklar ile ilgili hukuksal düzenlemeler yeniden gözden geçirilmeli ve küresel çetelerin haczine imkan verecek uygulamalardan kaçınılmalıdır. Ayrıca bor ve toryum araştırmaları, stratejik öncelikle desteklenmeli ve milli güvenlik sorunu olarak algılanmalıdır.
4- Yerli ve milli sanayi -özellikle savunma  sanayi- desteklenmeli ve geliştirilmelidir. Yerli ve milli sanayi alanı,  temel bir varoluş sorunudur. Bu alanda çalışan  insanlar ve şiketler, milli güvenlik kapsamına alınmalı ve her ne pahasına olursa olsun korunmalıdır. Akıbet itibariyle yeni bir Vecihi Hürkuş, Nuri Demirağ ve Nuri Killigil vakası, ülkemiz için büyük bir felaket demektir.

5- Dünya ile ilişkilerimizi, söylemsel parodiden öteye geçmeyen sadece 'sert tepkiler', 'şiddetle kınamalar' ötesine taşımalı; ilişkileri geliştirmeli, lobiler oluşturmalı ve kendimizi/ sorunlarımızı anlatacak platformlar  kurmalıyız. Hakkımızda yapılan kara propogandalara karşı gerçekçi önlemler almalı, karşı argümanlar geliştirmeliyiz.  Dünyanın nefretini çekecek söylemlerden şiddetle kaçınmalıyız.  Güzel Türkiyemizin imajını tarihi misyonuna uygun şekilde dünyada ‘umudun ve adaletin’ simgesi olarak devam ettirmeliyiz. 

Bizim için Trump mı, Biden mı tartışmasının retorikten öte hiç bir önemi yoktur. 
Biz, Necip Fazıl'ın da söylediği gibi "Yer ve gök su veremem dediği zaman /Her tarlayı sular arkımız bizim..." diyebilmeliyiz. Nitekim F 35 projesinden çıkarıldığımızda kendi uçağımızı  yapacak, Patriotlar veya S-400’ler verilmediğinde  kendi savunma sistemimizi kuracak bir düzeye erişmek, infilak etmek üzere olan dünyanın umuduna dönüşmek; Türkiye Cumhuriyeti’nin Kızılelması olmalıdır. 

Çünkü dünyanın pratik konjoktür  çıkarlara değil, yaşatıcı değerlere ihtiyacı vardır. Zira  insanlığın vicdanını temsil eden masumiyet, konjoktür   çıkarları kutsayan enstrümantal pragmatizmden daha önemlidir.
                   Prof. Dr. Ramazan KORKMAZ

  • Bu yazı 15553 defa okunmuştur.
  FACEBOOK YORUM
Yorum

  YAZARIN DİĞER YAZILARI

PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 8 7 0 1 24 8 22 +16
2 Samsunspor 8 6 2 0 14 7 18 +7
3 Beşiktaş 7 5 0 2 15 5 17 +10
4 Fenerbahçe 7 5 1 1 16 5 16 +11
5 Başakşehir FK 7 4 1 2 14 9 14 +5
6 Göztepe 7 3 1 3 14 9 12 +5
7 Eyüpspor 8 3 2 3 13 10 12 +3
8 Konyaspor 8 3 3 2 10 11 11 -1
9 Bodrum FK 8 3 4 1 8 10 10 -2
10 Trabzonspor 7 1 0 6 7 6 9 +1
11 Alanyaspor 8 2 3 3 7 10 9 -3
12 Kasımpaşa 8 1 2 5 9 11 8 -2
13 Sivasspor 8 2 4 2 8 11 8 -3
14 Antalyaspor 8 2 4 2 10 16 8 -6
15 Çaykur Rizespor 8 2 5 1 5 16 7 -11
16 Gaziantep FK 7 1 4 2 7 11 5 -4
17 Kayserispor 7 0 3 4 6 13 4 -7
18 Hatayspor 7 0 4 3 5 11 3 -6
19 Adana Demirspor 8 0 7 1 7 20 1 -13
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 8 5 2 1 11 7 16 +4
2 Erzurumspor FK 8 5 3 0 11 6 15 +5
3 Fatih Karagümrük 8 4 1 3 15 9 15 +6
4 Manisa FK 8 4 2 2 14 9 14 +5
5 Ümraniyespor 8 4 2 2 16 12 14 +4
6 Keçiörengücü 8 3 1 4 9 6 13 +3
7 İstanbulspor 8 4 3 1 11 8 13 +3
8 Bandırmaspor 8 3 2 3 10 8 12 +2
9 Amed SK 8 3 2 3 9 8 12 +1
10 Esenler Erokspor 8 4 4 0 15 10 12 +5
11 Iğdır FK 8 3 3 2 11 7 11 +4
12 Gençlerbirliği 8 3 3 2 6 6 11 0
13 Pendikspor 8 3 4 1 11 14 10 -3
14 MKE Ankaragücü 8 3 4 1 8 9 10 -1
15 Şanlıurfaspor 8 3 4 1 10 13 10 -3
16 Çorum FK 8 2 2 4 9 8 10 +1
17 Boluspor 8 2 3 3 8 8 9 0
18 Sakaryaspor 8 1 3 4 8 13 7 -5
19 Adanaspor 8 1 4 3 9 19 6 -10
20 Yeni Malatyaspor 8 0 8 0 4 25 3 -21
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 7 5 1 1 12 6 16 +6
2 Beykoz Anadolu 7 5 1 1 13 8 16 +5
3 Batman Petrolspor 7 5 2 0 15 3 15 +12
4 Sarıyer 7 4 0 3 10 1 15 +9
5 Altınordu 7 4 0 3 9 3 15 +6
6 24Erzincanspor 7 4 1 2 12 3 14 +9
7 İskenderunspor A.Ş. 7 4 1 2 12 4 14 +8
8 Adana 1954 Futbol Kulübü 7 3 3 1 11 9 10 +2
9 Fethiyespor 7 3 3 1 9 11 10 -2
10 Kırklarelispor 7 2 2 3 7 7 9 0
11 İnegölspor 7 2 2 3 5 6 9 -1
12 Kepezspor FAŞ 7 2 3 2 9 6 8 +3
13 1461 Trabzon FK 7 2 4 1 7 9 7 -2
14 Isparta 32 Spor 7 1 4 2 5 11 5 -6
15 Altay 7 1 4 2 5 16 5 -11
16 Karaköprü Belediyespor 7 0 5 2 4 14 2 -10
17 Sincan Belediyesi Ankaraspor 7 0 5 2 2 12 2 -10
18 Hes İlaç Afyonspor 7 0 6 1 3 21 1 -18
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 6 5 0 1 12 0 16 +12
2 Karşıyaka 6 5 0 1 12 1 16 +11
3 Silifke Belediye Spor 6 4 1 1 12 5 13 +7
4 Belediye Kütahyaspor 6 4 2 0 8 4 12 +4
5 Muş Spor Kulübü 6 3 0 3 5 2 12 +3
6 Bornova 1877 6 3 1 2 14 6 11 +8
7 Düzcespor 6 2 1 3 6 2 9 +4
8 Kahramanmaraşspor 6 3 3 0 6 7 9 -1
9 23 Elazığ Futbol Kulübü 6 1 2 3 1 3 6 -2
10 Tokat Bld Plevnespor 5 1 2 2 3 6 5 -3
11 Artvin Hopaspor 5 1 2 2 3 9 5 -6
12 Bulvarspor 6 1 3 2 3 13 5 -10
13 Kırşehir Futbol SK 6 0 2 4 3 6 4 -3
14 Anadolu Üniversitesi 6 1 4 1 3 9 4 -6
15 Ergene Velimeşe 6 0 5 1 2 10 1 -8
16 Kuşadasıspor 6 0 6 0 3 13 0 -10
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 19/10/2024 Kayserispor vs Gaziantep FK
 19/10/2024 Trabzonspor vs Başakşehir FK
 19/10/2024 Antalyaspor vs Galatasaray
 19/10/2024 Eyüpspor vs Göztepe
 20/10/2024 Sivasspor vs Hatayspor
 20/10/2024 Beşiktaş vs Konyaspor
 20/10/2024 Alanyaspor vs Kasımpaşa
 20/10/2024 Samsunspor vs Fenerbahçe
 21/10/2024 Bodrum FK vs Çaykur Rizespor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 18/10/2024 Yeni Malatyaspor vs MKE Ankaragücü
 19/10/2024 Bandırmaspor vs Fatih Karagümrük
 19/10/2024 Gençlerbirliği vs Amed SK
 19/10/2024 Adanaspor vs Şanlıurfaspor
 19/10/2024 Kocaelispor vs Ümraniyespor
 20/10/2024 Pendikspor vs Erzurumspor FK
 20/10/2024 Boluspor vs Çorum FK
 20/10/2024 Iğdır FK vs Manisa FK
 20/10/2024 Sakaryaspor vs İstanbulspor
 21/10/2024 Esenler Erokspor vs Keçiörengücü
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 19/10/2024 Sincan Belediyesi Ankaraspor vs Afyonspor Kulübü
 19/10/2024 Altay vs Karaköprü Belediyespor
 20/10/2024 Kırklarelispor vs Kepezspor FAŞ
 20/10/2024 GMG Kastamonuspor vs Sarıyer
 20/10/2024 Beykoz Anadolu vs Altınordu
 20/10/2024 Batman Petrolspor vs 1461 Trabzon FK
 20/10/2024 Fethiyespor vs Adana 01 Futbol Kulübü
 20/10/2024 Isparta 32 Spor vs İskenderunspor A.Ş.
 20/10/2024 24Erzincanspor vs İnegölspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 14/10/2024 Artvin Hopaspor vs Tokat Bld Plevnespor
 20/10/2024 Kahramanmaraşspor vs Kırşehir Futbol SK
 20/10/2024 Muş Spor Kulübü vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
 20/10/2024 Tokat Bld Plevnespor vs Bornova 1877
 20/10/2024 Anadolu Üniversitesi vs Bulvarspor
 20/10/2024 Düzcespor vs Karşıyaka
 20/10/2024 Silifke Belediye Spor vs Bursaspor
 20/10/2024 Belediye Kütahyaspor vs Kuşadasıspor
HABER ARŞİVİ
ŞANS OYUNLARI
BİZİ TAKİP EDİN
YUKARI