Necmettin Aslan
  03-09-2023 18:33:00

Her İnsan Varoluşsal Özellikleri İtibariyle Tektir..

İnsan formunu diğer formlardan ayıran en belirleyici özellik, insanın kendini üretebilen, yani bireysel ve toplumsal olarak dönüştürebilen tek form olmasıdır.

Her insan varoluşsal özellikleri itibariyle tektir. Tüm diğer insanlarla paylaştığı ortak özellikleri ve yetileri, her bir insanın tek olduğu hakikatinin karşısında delil oluşturmaz. Bilimsel, felsefi, sanatsal bir gerçekliktir artık bu günümüzde.

İnsan kendini “Hayır”ları ile üretebilir; kendini, kendi “Hayır”ları ile anlamlandırarak dönüştürebilir. Geçmişinden ders alabilir, geleceğine ölüm bilinci ile yürüyebilir ve böylece dikey ve yatay anlamda an’ı ve zamanı kurabilir. 

Kendi kendisine (bedenine, iradesine, aklına, kalbine, fiillerine) hayır diyebildiği gibi, aynı şeylere “Hayır” diyen başka insanlarla birlikte de “Hayır” diyebilen bildiğimiz yegâne formdur insan.

Bedensel anlamda iki ayağı üzerinde durabilen, yüzebilen, iki cinsten oluşan ve topluluklar halinde yaşayan bir kara memelisi olmaktan; duygulanabilen, sezebilen, düşünebilen, hayal edebilen, keşfedebilen, akledebilen, inşa edebilen, yaratabilen ve tüm bunları biricik kişiliğinde ve diğer kişiliklerle birlikte sembollerden ve seslerden oluşan bir dil aracılığı ile fiilleri ve eylemleriyle gerçekleştirebilen bir form olmaya, önce ortak “Hayır”larını bularak başlar insan.

Bedenini tabiatta bulan insanın ilk “Hayır”larını araştırmaya ve anlamaya kalktığımızda; yalnızlığa, korunmasızlığa, karanlığa, açlığa, susuzluğa, başlarda duyularıyla deneyimlediği bedensel var oluşunu tehdit eden tehlikelere doğru uzanan bir listeye tanık oluruz aslında. Bu listeye “ölüm korkusunun çocukları listesi” diyebilirim belki de, en kısa adına da korku. İnsan, korkuya önce kendinde, sonra da birlikte “Hayır” diyebilen bir form olduğunda insan olmaya başlamıştır.

İnsanlık tarihi bu temel soruları ve korkuları anlayabilmek ve keşfettiklerini, anladıklarını paylaşabilmek üzere her koşulda ve zamanda ve her şeye rağmen emek vermiş biricik insanların ve toplumların tarihidir bu anlamda.

Korkuya dahi özgürlük adına hayır diyebilen ve buna rağmen ve bununla birlikte kendini eleştirebilen, yargılayabilen, haddini aşabileceğini bilebilen, bundan dolayı utanç ve pişmanlık duyabilen, özür dileyebilen, anlayabilen, affedebilen ve teşekkür edebilen tinsel bir form olduğunda ise insan artık insan olmuştur.

Özgürlük, önce kendi özgünlüğünün sonra da tüm diğer özgünlüklerin farkında olarak İyilik, Doğruluk ve Güzellik idealarının ışığında yaşayabilmek ve ölebilmektir. Kişinin varoluşsal özelliği olan tekliğinin, bireysel ve toplumsal bilincine ulaşmaktır.

Bu anlamda iyilik, güzellik, doğruluk adına yani özgürlük adına tek bir insana dahi ilham olabilmek, tarih boyunca ve tam da bugün tüm “Hayır” dediklerinin karşısında durmakla eşdeğerdir.

Zira özgürlük haddini bilmektir; hermeneutik anlamda fenomenolojik bir bakış açısıyla özgürlük, ölümlülüğün bilincidir, sorumluluğun bilincidir. Zira “Hayır” demek bir eylemdir. Özgürlük bu nedenle izole edilmiş bir soyutlama olarak kavram değil, ben ile başlayan ve biz ile devam eden insana özgü, kanlı, canlı ve diri bir varoluş biçimidir. Bu nedenle yalnızca özgür olanlar “Biz” diyebilir. Biz, özgür olanların tümel adıdır, yani armonisidir.

Mizaha gelirsek –zira bitmez tükenmezdir özgürlüğün, biz’in anlatımı– mizah, işte bu özgürlük halinin hem beslendiği hem de beslediği en leziz mecralardan biridir.

İnsanın varoluşsal özelliklerinin en lâtiflerinden kahkahayı ve gülümsemeyi açığa çıkarır mizah; hüznün o derin sancısının sandığına saklanmış neşe hazinesini keşfetmektir.

İnsan bilincinin tüm katmanlarına doğumundan itibaren yayılan bir yelpazede olağanüstü bir dirilticiliği, birleştiriciliği, iyileştiriciliği vardır; kudreti vardır.

Yalnızca bedensel olarak incelendiğinde dahi, her kahkahanın insan organizmasında açığa çıkarttığı protein değerini görmek mucizevîdir.

Tam da burada mizah ile, mizah üzerinden atılan kahkahalar ile alay, aşağılama, sanat dışı taklitle açığa çıkan kahkahaların farkını ortaya koymak gerekir.

Mizahın kahkahalarının ve gülümseyişinin diyalektik kutbu, alay, aşağılama ve taklide dayanan ve kahkahaya oldukça benzer şekilde atılan naralar ve sırıtmalardır. Bu üç fonksiyon özgürlük halinin tam da karşısında duran ve devinen cehalet halinin enstrümanlarıdır. Naralar attırabilirler ama kahkaha attıramazlar, sırıtmalara neden olabilirler ama gülümsetemezler.

Kahkaha ruhsal bir haldir, atanı da attıranı da dönüştürür; yani diridir ve diri bir etki ile bulaşıcıdır. Nara psikolojik bir haldir, o da etkir, o da bulaşıcıdır ama diri değildir; atanı da attıranı da dönüştürmez, aksine tam da o sırada içinde bulunulan hal ile özdeşleştirir.

İnsan, kendini insan yapabilme yolculuğunda mizahsız yürüyemez bu nedenle.

Zira insanın kendini her fark ettiği, keşfettiği, hayal ettiği, gerçekleştirdiği ve dönüştürdüğü hal, bir ya da birden çok “Hayır”ın sonundadır.

Bu yüzden her “Hayır” yepyeni ve taptaze bir Evet’in başlangıcıdır; “Hayır”ların acısını ancak “Evet”lerin kahkahası alır.

  • Bu yazı 16642 defa okunmuştur.
  FACEBOOK YORUM
Yorum

  YAZARIN DİĞER YAZILARI

PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 8 7 0 1 24 8 22 +16
2 Samsunspor 8 6 2 0 14 7 18 +7
3 Beşiktaş 7 5 0 2 15 5 17 +10
4 Fenerbahçe 7 5 1 1 16 5 16 +11
5 Başakşehir FK 7 4 1 2 14 9 14 +5
6 Göztepe 7 3 1 3 14 9 12 +5
7 Eyüpspor 8 3 2 3 13 10 12 +3
8 Konyaspor 8 3 3 2 10 11 11 -1
9 Bodrum FK 8 3 4 1 8 10 10 -2
10 Trabzonspor 7 1 0 6 7 6 9 +1
11 Alanyaspor 8 2 3 3 7 10 9 -3
12 Kasımpaşa 8 1 2 5 9 11 8 -2
13 Sivasspor 8 2 4 2 8 11 8 -3
14 Antalyaspor 8 2 4 2 10 16 8 -6
15 Çaykur Rizespor 8 2 5 1 5 16 7 -11
16 Gaziantep FK 7 1 4 2 7 11 5 -4
17 Kayserispor 7 0 3 4 6 13 4 -7
18 Hatayspor 7 0 4 3 5 11 3 -6
19 Adana Demirspor 8 0 7 1 7 20 1 -13
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 8 5 2 1 11 7 16 +4
2 Erzurumspor FK 8 5 3 0 11 6 15 +5
3 Fatih Karagümrük 8 4 1 3 15 9 15 +6
4 Manisa FK 8 4 2 2 14 9 14 +5
5 Ümraniyespor 8 4 2 2 16 12 14 +4
6 Keçiörengücü 8 3 1 4 9 6 13 +3
7 İstanbulspor 8 4 3 1 11 8 13 +3
8 Bandırmaspor 8 3 2 3 10 8 12 +2
9 Amed SK 8 3 2 3 9 8 12 +1
10 Esenler Erokspor 8 4 4 0 15 10 12 +5
11 Iğdır FK 8 3 3 2 11 7 11 +4
12 Gençlerbirliği 8 3 3 2 6 6 11 0
13 Pendikspor 8 3 4 1 11 14 10 -3
14 MKE Ankaragücü 8 3 4 1 8 9 10 -1
15 Şanlıurfaspor 8 3 4 1 10 13 10 -3
16 Çorum FK 8 2 2 4 9 8 10 +1
17 Boluspor 8 2 3 3 8 8 9 0
18 Sakaryaspor 8 1 3 4 8 13 7 -5
19 Adanaspor 8 1 4 3 9 19 6 -10
20 Yeni Malatyaspor 8 0 8 0 4 25 3 -21
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 7 5 1 1 12 6 16 +6
2 Beykoz Anadolu 7 5 1 1 13 8 16 +5
3 Batman Petrolspor 7 5 2 0 15 3 15 +12
4 Sarıyer 7 4 0 3 10 1 15 +9
5 Altınordu 7 4 0 3 9 3 15 +6
6 24Erzincanspor 7 4 1 2 12 3 14 +9
7 İskenderunspor A.Ş. 7 4 1 2 12 4 14 +8
8 Adana 1954 Futbol Kulübü 7 3 3 1 11 9 10 +2
9 Fethiyespor 7 3 3 1 9 11 10 -2
10 Kırklarelispor 7 2 2 3 7 7 9 0
11 İnegölspor 7 2 2 3 5 6 9 -1
12 Kepezspor FAŞ 7 2 3 2 9 6 8 +3
13 1461 Trabzon FK 7 2 4 1 7 9 7 -2
14 Isparta 32 Spor 7 1 4 2 5 11 5 -6
15 Altay 7 1 4 2 5 16 5 -11
16 Karaköprü Belediyespor 7 0 5 2 4 14 2 -10
17 Sincan Belediyesi Ankaraspor 7 0 5 2 2 12 2 -10
18 Hes İlaç Afyonspor 7 0 6 1 3 21 1 -18
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 6 5 0 1 12 0 16 +12
2 Karşıyaka 6 5 0 1 12 1 16 +11
3 Silifke Belediye Spor 6 4 1 1 12 5 13 +7
4 Belediye Kütahyaspor 6 4 2 0 8 4 12 +4
5 Muş Spor Kulübü 6 3 0 3 5 2 12 +3
6 Bornova 1877 6 3 1 2 14 6 11 +8
7 Düzcespor 6 2 1 3 6 2 9 +4
8 Kahramanmaraşspor 6 3 3 0 6 7 9 -1
9 23 Elazığ Futbol Kulübü 6 1 2 3 1 3 6 -2
10 Tokat Bld Plevnespor 5 1 2 2 3 6 5 -3
11 Artvin Hopaspor 5 1 2 2 3 9 5 -6
12 Bulvarspor 6 1 3 2 3 13 5 -10
13 Kırşehir Futbol SK 6 0 2 4 3 6 4 -3
14 Anadolu Üniversitesi 6 1 4 1 3 9 4 -6
15 Ergene Velimeşe 6 0 5 1 2 10 1 -8
16 Kuşadasıspor 6 0 6 0 3 13 0 -10
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 19/10/2024 Kayserispor vs Gaziantep FK
 19/10/2024 Trabzonspor vs Başakşehir FK
 19/10/2024 Antalyaspor vs Galatasaray
 19/10/2024 Eyüpspor vs Göztepe
 20/10/2024 Sivasspor vs Hatayspor
 20/10/2024 Beşiktaş vs Konyaspor
 20/10/2024 Alanyaspor vs Kasımpaşa
 20/10/2024 Samsunspor vs Fenerbahçe
 21/10/2024 Bodrum FK vs Çaykur Rizespor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 18/10/2024 Yeni Malatyaspor vs MKE Ankaragücü
 19/10/2024 Bandırmaspor vs Fatih Karagümrük
 19/10/2024 Gençlerbirliği vs Amed SK
 19/10/2024 Adanaspor vs Şanlıurfaspor
 19/10/2024 Kocaelispor vs Ümraniyespor
 20/10/2024 Pendikspor vs Erzurumspor FK
 20/10/2024 Boluspor vs Çorum FK
 20/10/2024 Iğdır FK vs Manisa FK
 20/10/2024 Sakaryaspor vs İstanbulspor
 21/10/2024 Esenler Erokspor vs Keçiörengücü
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 19/10/2024 Sincan Belediyesi Ankaraspor vs Afyonspor Kulübü
 19/10/2024 Altay vs Karaköprü Belediyespor
 20/10/2024 Kırklarelispor vs Kepezspor FAŞ
 20/10/2024 GMG Kastamonuspor vs Sarıyer
 20/10/2024 Beykoz Anadolu vs Altınordu
 20/10/2024 Batman Petrolspor vs 1461 Trabzon FK
 20/10/2024 Fethiyespor vs Adana 01 Futbol Kulübü
 20/10/2024 Isparta 32 Spor vs İskenderunspor A.Ş.
 20/10/2024 24Erzincanspor vs İnegölspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 14/10/2024 Artvin Hopaspor vs Tokat Bld Plevnespor
 20/10/2024 Kahramanmaraşspor vs Kırşehir Futbol SK
 20/10/2024 Muş Spor Kulübü vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
 20/10/2024 Tokat Bld Plevnespor vs Bornova 1877
 20/10/2024 Anadolu Üniversitesi vs Bulvarspor
 20/10/2024 Düzcespor vs Karşıyaka
 20/10/2024 Silifke Belediye Spor vs Bursaspor
 20/10/2024 Belediye Kütahyaspor vs Kuşadasıspor
HABER ARŞİVİ
ŞANS OYUNLARI
BİZİ TAKİP EDİN
YUKARI