Necmettin Aslan
  03-09-2023 18:33:00

Her İnsan Varoluşsal Özellikleri İtibariyle Tektir..

İnsan formunu diğer formlardan ayıran en belirleyici özellik, insanın kendini üretebilen, yani bireysel ve toplumsal olarak dönüştürebilen tek form olmasıdır.

Her insan varoluşsal özellikleri itibariyle tektir. Tüm diğer insanlarla paylaştığı ortak özellikleri ve yetileri, her bir insanın tek olduğu hakikatinin karşısında delil oluşturmaz. Bilimsel, felsefi, sanatsal bir gerçekliktir artık bu günümüzde.

İnsan kendini “Hayır”ları ile üretebilir; kendini, kendi “Hayır”ları ile anlamlandırarak dönüştürebilir. Geçmişinden ders alabilir, geleceğine ölüm bilinci ile yürüyebilir ve böylece dikey ve yatay anlamda an’ı ve zamanı kurabilir. 

Kendi kendisine (bedenine, iradesine, aklına, kalbine, fiillerine) hayır diyebildiği gibi, aynı şeylere “Hayır” diyen başka insanlarla birlikte de “Hayır” diyebilen bildiğimiz yegâne formdur insan.

Bedensel anlamda iki ayağı üzerinde durabilen, yüzebilen, iki cinsten oluşan ve topluluklar halinde yaşayan bir kara memelisi olmaktan; duygulanabilen, sezebilen, düşünebilen, hayal edebilen, keşfedebilen, akledebilen, inşa edebilen, yaratabilen ve tüm bunları biricik kişiliğinde ve diğer kişiliklerle birlikte sembollerden ve seslerden oluşan bir dil aracılığı ile fiilleri ve eylemleriyle gerçekleştirebilen bir form olmaya, önce ortak “Hayır”larını bularak başlar insan.

Bedenini tabiatta bulan insanın ilk “Hayır”larını araştırmaya ve anlamaya kalktığımızda; yalnızlığa, korunmasızlığa, karanlığa, açlığa, susuzluğa, başlarda duyularıyla deneyimlediği bedensel var oluşunu tehdit eden tehlikelere doğru uzanan bir listeye tanık oluruz aslında. Bu listeye “ölüm korkusunun çocukları listesi” diyebilirim belki de, en kısa adına da korku. İnsan, korkuya önce kendinde, sonra da birlikte “Hayır” diyebilen bir form olduğunda insan olmaya başlamıştır.

İnsanlık tarihi bu temel soruları ve korkuları anlayabilmek ve keşfettiklerini, anladıklarını paylaşabilmek üzere her koşulda ve zamanda ve her şeye rağmen emek vermiş biricik insanların ve toplumların tarihidir bu anlamda.

Korkuya dahi özgürlük adına hayır diyebilen ve buna rağmen ve bununla birlikte kendini eleştirebilen, yargılayabilen, haddini aşabileceğini bilebilen, bundan dolayı utanç ve pişmanlık duyabilen, özür dileyebilen, anlayabilen, affedebilen ve teşekkür edebilen tinsel bir form olduğunda ise insan artık insan olmuştur.

Özgürlük, önce kendi özgünlüğünün sonra da tüm diğer özgünlüklerin farkında olarak İyilik, Doğruluk ve Güzellik idealarının ışığında yaşayabilmek ve ölebilmektir. Kişinin varoluşsal özelliği olan tekliğinin, bireysel ve toplumsal bilincine ulaşmaktır.

Bu anlamda iyilik, güzellik, doğruluk adına yani özgürlük adına tek bir insana dahi ilham olabilmek, tarih boyunca ve tam da bugün tüm “Hayır” dediklerinin karşısında durmakla eşdeğerdir.

Zira özgürlük haddini bilmektir; hermeneutik anlamda fenomenolojik bir bakış açısıyla özgürlük, ölümlülüğün bilincidir, sorumluluğun bilincidir. Zira “Hayır” demek bir eylemdir. Özgürlük bu nedenle izole edilmiş bir soyutlama olarak kavram değil, ben ile başlayan ve biz ile devam eden insana özgü, kanlı, canlı ve diri bir varoluş biçimidir. Bu nedenle yalnızca özgür olanlar “Biz” diyebilir. Biz, özgür olanların tümel adıdır, yani armonisidir.

Mizaha gelirsek –zira bitmez tükenmezdir özgürlüğün, biz’in anlatımı– mizah, işte bu özgürlük halinin hem beslendiği hem de beslediği en leziz mecralardan biridir.

İnsanın varoluşsal özelliklerinin en lâtiflerinden kahkahayı ve gülümsemeyi açığa çıkarır mizah; hüznün o derin sancısının sandığına saklanmış neşe hazinesini keşfetmektir.

İnsan bilincinin tüm katmanlarına doğumundan itibaren yayılan bir yelpazede olağanüstü bir dirilticiliği, birleştiriciliği, iyileştiriciliği vardır; kudreti vardır.

Yalnızca bedensel olarak incelendiğinde dahi, her kahkahanın insan organizmasında açığa çıkarttığı protein değerini görmek mucizevîdir.

Tam da burada mizah ile, mizah üzerinden atılan kahkahalar ile alay, aşağılama, sanat dışı taklitle açığa çıkan kahkahaların farkını ortaya koymak gerekir.

Mizahın kahkahalarının ve gülümseyişinin diyalektik kutbu, alay, aşağılama ve taklide dayanan ve kahkahaya oldukça benzer şekilde atılan naralar ve sırıtmalardır. Bu üç fonksiyon özgürlük halinin tam da karşısında duran ve devinen cehalet halinin enstrümanlarıdır. Naralar attırabilirler ama kahkaha attıramazlar, sırıtmalara neden olabilirler ama gülümsetemezler.

Kahkaha ruhsal bir haldir, atanı da attıranı da dönüştürür; yani diridir ve diri bir etki ile bulaşıcıdır. Nara psikolojik bir haldir, o da etkir, o da bulaşıcıdır ama diri değildir; atanı da attıranı da dönüştürmez, aksine tam da o sırada içinde bulunulan hal ile özdeşleştirir.

İnsan, kendini insan yapabilme yolculuğunda mizahsız yürüyemez bu nedenle.

Zira insanın kendini her fark ettiği, keşfettiği, hayal ettiği, gerçekleştirdiği ve dönüştürdüğü hal, bir ya da birden çok “Hayır”ın sonundadır.

Bu yüzden her “Hayır” yepyeni ve taptaze bir Evet’in başlangıcıdır; “Hayır”ların acısını ancak “Evet”lerin kahkahası alır.

  • Bu yazı 16497 defa okunmuştur.
  FACEBOOK YORUM
Yorum

  YAZARIN DİĞER YAZILARI

PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 5 5 0 0 17 4 15 +13
2 Fenerbahçe 5 4 0 1 13 2 13 +11
3 Beşiktaş 4 3 0 1 9 3 10 +6
4 Başakşehir FK 5 3 1 1 11 7 10 +4
5 Eyüpspor 5 2 0 3 8 4 9 +4
6 Samsunspor 5 3 2 0 6 3 9 +3
7 Konyaspor 5 2 2 1 6 7 7 -1
8 Sivasspor 5 2 2 1 5 6 7 -1
9 Antalyaspor 5 2 2 1 9 12 7 -3
10 Göztepe 4 1 0 3 5 3 6 +2
11 Bodrum FK 6 2 4 0 5 9 6 -4
12 Kasımpaşa 5 1 2 2 6 8 5 -2
13 Trabzonspor 4 0 0 4 3 3 4 0
14 Çaykur Rizespor 5 1 3 1 3 13 4 -10
15 Kayserispor 4 0 1 3 5 6 3 -1
16 Gaziantep FK 4 1 3 0 4 7 3 -3
17 Alanyaspor 5 0 2 3 4 9 3 -5
18 Hatayspor 6 0 4 2 4 10 2 -6
19 Adana Demirspor 5 0 4 1 5 12 1 -7
Takım O G M B A Y P AV
1 İstanbulspor 5 4 1 0 11 4 12 +7
2 Manisa FK 6 3 1 2 13 7 11 +6
3 Iğdır FK 5 3 1 1 10 3 10 +7
4 Pendikspor 5 3 2 0 10 8 9 +2
5 Kocaelispor 5 3 2 0 6 7 9 -1
6 Erzurumspor FK 6 3 3 0 8 5 9 +3
7 Gençlerbirliği 5 2 1 2 5 4 8 +1
8 Amed SK 5 2 1 2 4 1 8 +3
9 Bandırmaspor 5 2 2 1 7 7 7 0
10 Ümraniyespor 5 2 2 1 7 8 7 -1
11 Sakaryaspor 5 1 0 4 6 4 7 +2
12 Keçiörengücü 5 1 1 3 5 5 6 0
13 MKE Ankaragücü 5 2 3 0 6 6 6 0
14 Şanlıurfaspor 5 2 3 0 6 10 6 -4
15 Çorum FK 5 1 1 3 7 6 6 +1
16 Fatih Karagümrük 5 1 1 3 7 8 6 -1
17 Boluspor 5 1 2 2 5 6 5 -1
18 Adanaspor 5 1 2 2 7 12 5 -5
19 Esenler Erokspor 5 1 4 0 5 9 3 -4
20 Yeni Malatyaspor 5 0 5 0 1 16 3 -15
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 3 3 0 0 7 3 9 +4
2 Altınordu 3 2 0 1 4 0 7 +4
3 24Erzincanspor 3 2 0 1 4 0 7 +4
4 Adana 1954 Futbol Kulübü 3 2 0 1 3 1 7 +2
5 Batman Petrolspor 3 2 1 0 3 1 6 +2
6 Sarıyer 3 1 0 2 4 1 5 +3
7 İskenderunspor A.Ş. 3 1 1 1 2 2 4 0
8 Kırklarelispor 3 1 1 1 2 2 4 0
9 Tuzlaspor 3 1 1 1 2 2 4 0
10 1461 Trabzon FK 3 1 1 1 2 2 4 0
11 Altay 3 1 1 1 1 2 4 -1
12 İnegölspor 3 1 1 1 1 2 4 -1
13 Fethiyespor 3 1 2 0 4 6 3 -2
14 Kepezspor FAŞ 3 0 1 2 1 2 2 -1
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 3 0 2 1 1 3 1 -2
16 Karaköprü Belediyespor 3 0 2 1 2 5 1 -3
17 Isparta 32 Spor 3 0 2 1 1 5 1 -4
18 Hes İlaç Afyonspor 3 0 3 0 1 6 0 -5
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 2 2 0 0 5 0 6 +5
2 Belediye Kütahyaspor 2 2 0 0 3 0 6 +3
3 Bornova 1877 2 1 0 1 4 0 4 +4
4 Karşıyaka 2 1 0 1 3 0 4 +3
5 Silifke Belediye Spor 2 1 0 1 2 1 4 +1
6 Artvin Hopaspor 2 1 0 1 1 0 4 +1
7 Muş Spor Kulübü 2 1 0 1 1 0 4 +1
8 Düzcespor 2 1 1 0 2 2 3 0
9 Anadolu Üniversitesi 2 1 1 0 1 1 3 0
10 Kahramanmaraşspor 2 1 1 0 1 1 3 0
11 23 Elazığ Futbol Kulübü 2 0 0 2 0 0 2 0
12 Kırşehir Futbol SK 2 0 1 1 0 2 1 -2
13 Kuşadasıspor 2 0 2 0 0 2 0 -2
14 Ergene Velimeşe 2 0 2 0 1 4 0 -3
15 Tokat Bld Plevnespor 2 0 2 0 0 4 0 -4
16 Bulvarspor 2 0 2 0 0 7 0 -7
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/09/2024 Konyaspor vs Sivasspor
 21/09/2024 Fenerbahçe vs Galatasaray
 22/09/2024 Çaykur Rizespor vs Samsunspor
 22/09/2024 Kasımpaşa vs Antalyaspor
 22/09/2024 Adana Demirspor vs Alanyaspor
 22/09/2024 Beşiktaş vs Eyüpspor
 23/09/2024 Gaziantep FK vs Trabzonspor
 23/09/2024 Göztepe vs Kayserispor
 27/09/2024 Sivasspor vs Başakşehir FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/09/2024 Pendikspor vs Gençlerbirliği
 21/09/2024 Amed SK vs Boluspor
 21/09/2024 MKE Ankaragücü vs Sakaryaspor
 22/09/2024 Keçiörengücü vs Iğdır FK
 22/09/2024 Ümraniyespor vs Adanaspor
 22/09/2024 Çorum FK vs Kocaelispor
 22/09/2024 İstanbulspor vs Bandırmaspor
 23/09/2024 Şanlıurfaspor vs Fatih Karagümrük
 24/09/2024 Esenler Erokspor vs Yeni Malatyaspor
 27/09/2024 Iğdır FK vs Erzurumspor FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/09/2024 Kepezspor FAŞ vs Afyonspor Kulübü
 21/09/2024 Sincan Belediyesi Ankaraspor vs 1461 Trabzon FK
 21/09/2024 İnegölspor vs İskenderunspor A.Ş.
 22/09/2024 GMG Kastamonuspor vs Karaköprü Belediyespor
 22/09/2024 Kırklarelispor vs Altınordu
 22/09/2024 Tuzlaspor vs Altay
 22/09/2024 Fethiyespor vs Batman Petrolspor
 22/09/2024 Isparta 32 Spor vs Sarıyer
 22/09/2024 24Erzincanspor vs Adana 01 Futbol Kulübü
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/09/2024 Bornova 1877 vs Artvin Hopaspor
 22/09/2024 Kahramanmaraşspor vs Kuşadasıspor
 22/09/2024 Muş Spor Kulübü vs Belediye Kütahyaspor
 22/09/2024 Tokat Bld Plevnespor vs Kırşehir Futbol SK
 22/09/2024 Anadolu Üniversitesi vs Silifke Belediye Spor
 22/09/2024 Düzcespor vs Bulvarspor
 22/09/2024 Ergene Velimeşe vs Bursaspor
 22/09/2024 Karşıyaka vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
HABER ARŞİVİ
ŞANS OYUNLARI
BİZİ TAKİP EDİN
YUKARI