İlber Ortaylı İsrail'in peşindeki Siloam Yazıtı'nın hakiyesini anlattı: Birileri ona fısıldamış!

Tarihin derinliklerinden günümüze uzanan 2800 yıllık Şiloah (Silvan) Yazıtı, Türkiye ile İsrail arasında yeniden tartışma konusu oldu. Kudüs’te 1880’de keşfedilen ve Kral Hezekiya dönemine tarihlenen bu eşsiz eser, Osmanlı yetkilileri tarafından “çalınmasın” diye 1882’de İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne getirildi.

O günden bu yana İsrail’in defalarca talep ettiği yazıt için Türkiye’nin cevabı hep olumsuz oldu.

2800 YILLIK TABLET, TÜRKİYE-İSRAİL GERİLİMİNİ ALEVLENDİRDİ

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Kudüs’te yaptığı açıklamalarda, 1998’de dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz’a yazıtı almak için yaptığı teklifi hatırlattı. Netanyahu, Yılmaz’a “Müzelerinizde binlerce Osmanlı eseri var, istediğinizi seçin Silvan Yazıtı ile değişelim” dediğini aktardı. Ancak teklif reddedildi.

Ret gerekçesinin, o dönemde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğindeki seçmen kitlesinin tabletin İsrail’e verilmesine tepkili olacağı olduğu öne sürüldü.Netanyahu konuşmasında ayrıca, “Bay Erdoğan, Kudüs bizim şehrimiz, sizin değil. Her zaman bizim şehrimiz olacak. Bir daha tekrar bölünmeyecek” ifadelerini kullandı.

2800 yıllık bu tarihî eser, Osmanlı mirası ve diplomatik hassasiyetler üzerinden, Türkiye-İsrail ilişkilerinde yeniden tartışma yarattı.

Şiloah Yazıtı hâlâ İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde sergileniyor ve Türkiye’nin “verilmeyecek” tavrı değişmedi.

"NETANYAHU CAHİL BİR ADAM"

Netanyahu’nun Kudüs’teki açıklamaları, Osmanlı döneminden İstanbul’a getirilen eşsiz Şiloah Yazıtı tartışması sürerken Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Siloam Yazıtı'nın hakiyesini anlattı. 

"Kudüs’ün altında bir tünel bulundu. Bu tünelin keşfinin 70-80 yıl öncesine dayandığı söyleniyor. Ancak büyük yankılar uyandıracak şekilde esasen 1960’larda, 1970’lerde ortaya çıkarıldı.

Kudüs’ün İsrail Devleti tarafından yeniden işgal edilip ilhak edilmesi sırasında gündeme geldi. Yahudiler için “Yerushalayim” adıyla anılan bu şehir son derece önemlidir.Onların da milliyetçilikleri, Siyonizmleri, “Kudüs bizim şehrimizdir” demeleri Netanyahu’dan eksik değil. Ama adam, nerede neyi talep edeceğini biliyor. Bu çok önemli bir şey, anladın mı? Öbürü ise bilmiyor; cahil. Ben bunu tekrarlıyorum.

Efendim, diplomasi var; işini biliyor. Fakat kültür bakımından gerçek bir Yahudi değil. Bu, Amerikan Yahudisinin kaderidir. Amerikalılar gibidir. Her milletin Yahudisi kendine benzer; Amerikan Yahudisinin kaderi budur.O memlekette Yahudilerin çok derin âlimleri de var.

Fakat ortalama insanı, hatta diplomalısı bile fevkalade saçma sapan şeyler konuşur; size batıldan bahseder. Bu da öyle. Birileri ona fısıldamış: “Bu çok önemli bir vesika, Kudüs’ün bize ait olduğunu gösteriyor. Bunu iste,” demiş. O da istemiş.

Fakat şunu söyleyeyim: Vesika nerede? Hangi kayıt var? Merhum Mesut Yılmaz da, bütün bizim kuşak gibi, tarihi ne kadar biliyordu bilmiyorum.

Çok özel bir tarih bilgisi olduğunu duymadım. Bazı arkadaşlarımız vardı, mesela aynı gruptan rahmetli Hasan Celal; derin tarih bilgisi ve merakı olan biriydi. Ama her politikacı bilmez. Şimdi diyor ki: “Ben istedim, o vermedi.” Bunun tespiti mümkün değil. Ne söyledi, neyi istedi, neyi vermedi? Saçma. Böyle bir şey istenir mi? Bu nezakete uymaz."