Ardahan Milletvekileri Ardahan Valisi Ardahan STK lar Ardahan Belediye Başkanı ve Çıldır Belediye Başkanı bu işe siyaset üstü el atmalı ciddi bir çalışma yaparak Çıldırdan Ayrılan veya ayrılmak için zorlanan döneme bakılmaksızın zaten bu günde Arpaçaya bağlı oldukları için rahatsız olan ve halen kendilerini Çıldır lı olarak gören Köylerimizle gerekli çalışmayı biran önce başlatarak referanduma götürülüp tekrar Çıldır a bağlanmalarının sağlanması gerekmektedi.
Çıldır Gölü’nün büyük bir bölümünün Ardahan’a ait olması ve Akçakale Yarımadasının da tamamının Çıldır ilçesi sınırları içerisinde yer almasına rağmen Kars Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü Akçakale Yarımadasını Kars’a bağlı olarak göstermişti
Kars Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, Akçakale Alparslan Adasının Ardahan Çıldır İlçe sınırlarında olduğu halde, kütük ev iskelesi, Akçakale Alparslan Adasına imar plan çalışması yapıldığını duyurmuştu.Akçakale Yarımadasının Kars’ın Arpaçay ilçesi sınırları içerisinde yer aldığının belirtilmesi Ardahanlıların tepkilerine neden olmuştu.
Ardahanlılar kendilerine ait olan Çıldır Gölü’ne ve Akçakale Yarımadasına sahip çıkarken, başta siyasiler yetkililer konu hakkında sessiz kalmaya devam etmişti
Kars Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nden yayınlanan duyuruda şu ifadelere yer verilmişti
“Kars İli Arpaçay İlçesinde sınırları içerisinde yer alan Akçakale Yarımadası Çıldır Ve Lavaş Gölleri Nitelikli Doğal Koruma Alanı– Çıldır Gölü İskelesi (KARS) yapılmasına ilişkin hazırlanan 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı.
Kars İli Arpaçay İlçesinde sınırları içerisinde yer alan Akçakale Yarımadası Çıldır Ve Lavaş Gölleri Nitelikli Doğal Koruma Alanı – Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanına Çıldır Gölü İskelesi (KARS) yapılmasına ilişkin hazırlanan 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı (KNİP-36854343) ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı (KUİP-36867895), 1 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 109. maddesi hükümleri ile 3194 sayılı İmar Kanununun 9. maddesi uyarınca Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü) tarafından 04.11.2022 tarihinde onaylanmış olup bahse konu koruma amaçlı nazım ve uygulama imar planı 03.01.2023 tarihinde İl Müdürlüğümüzün ilan panosunda ve “kars.csb.gov.tr” adlı internet sitesinin “duyurular” kısmında 1 (bir) ay süre ile askıya çıkarılmıştır."
ÇILDIR GÖLÜ
ÇILDIR İLÇESİNDEN AYRILAN 8 KÖY
1992 de Ardahan il olunca Çıldır da Ardahan ın ilçesi olarak bağlandı. 1997 yılında Çıldır a bağlı göl çevresinde bulunan 9 köyde (Kars milletvekili desteği ve isteğiyle ) Arpaçay a bağlamak için referandum yapıldı 1. Referandum sonucunda hiçbir köy Arpaçay a geçmek istemedi çünkü 1921 den beri Çıldır a bağlıydılar. Daha sonra köylülere çeşitli vaatlerde bulunarak 2. Referanduma gitiler . Bu referandumda Akçakale hariç diğer köyler evet dediği için Arpaçay a bağlandı.
Çıldır’dan Referandumla Ayrılan köy Çıldır’a Uzaklığı km. Arpaçay’ a Uzaklığı km.
1. Doğruyol ( Cala) 25 27
2. Aydıngün (Kızılviran) 37 22
3. Çanaksu (Kamarvan) 34 21
4. Göldalı (İrişti) 38 22
5. Taşköprü 45 25
6. Bozyiğit (Goreşen) 50 20
7. Gülyüzü (Pekreşen) 21 27
8. Kakaç 24 38
Bahse konu köyler ve Çıldır Arpaçay a uzaklıkları.
8 köyü Arpaçay a vermekle Kaybettikerimiz.
8 Köyü kaybederek Hem gölün %40 civarını kaybetmiş olduk bunun yanındaGülyüzü köylü Aşık Şeref Taşlıova yı , Doğruyol ‘lu Aşık Sabri Şimşekoğlu nu ve Ardahanda olan 2 urartu yazıttan biri lan Taşköprü yazıtı nı. Kars Tarafına vermiş olduk.
Aşık Şeref Taşlıova ve aşık Sabri Şimşekoğlu
Taşköprü köyündeki urartuca yazıt.
Referandum dan sonra Kasım 1997 de 8 köy Arpaçay a bağlanır. Dönemin Ardahan Tarım müdür Fevzi Karaçoban ın destekleriyle Ardahan Kars valilikleri arasında protokol imzalanır. Bu porokolde gölün çoğu Ardahan da olduğu için göl üzerinde olan bütün olaylara ,baklıkçılığa Ardahan dan izin alınıp Ardahan bakar. Örneğin Arpaçay Kütük evi önünde göl üzerinde bir kaza olsa bile olaya Ardahan Çıldır Jandarması Bakar. Göl üzeri Ardahan sorumludur çünkü.
Haber linki: https://www.hurriyet.com.tr/gundem/dogruyol-cildira-kavustu-39115887
27. Kasım 1999 yılı Hürriyet gazetesinin haberine göre Çıldır Belediye Başkanı Çıldır’dan ayrılan köyleri mahkemeye taşır. Danıştay: Çıldır’dan ayrılıp Arpaçay’ bağlanan 8 köyün Çıldır’a terar bağlanması gerektiğine hükmeder. Fakat bu karar ya uygulanmaz . ( tekrar referandum yapılıp kabul edildiği beyan edilmekte)
27.08. 2005 internet gazetesinde çıkan habere göre Gölün : kime ait olduğu yönünde tartışmalar olduğu ve Ardahan Tarım İl Müdürü Fevzi Karakoç yapılan tetkiklerle gölün %61 kısmı Ardahan %39 kısmı Kars Tarafında olduğu anlaşılacaktır’’ demiştir.
Haber linki: https://www.internethaber.com/cildir-golu-hangi-ilin-sinirlarinda-1136851h.htm
2012 yılında yayınlanan ‘Çıldır Gölünün son 20 yılında meydana gelen değişimler’’’ adlı makalenin 13 sayfasında : özetle : Gölün tamamı Ardahan il sınırında olmasına karşın 1998 yılında 8 köy Çıldırdan ayrılıp Arpaçay a bağlanmasıyla gölün %60 ı Ardahan % 40 Kars tarafına kalmıştı. Ve 1998 de Ardahan Kars illeri kendi aralarında protokol imzalamış Çıldır Gölünün yönetim hizmetlerinin Ardahan a verilmesi iki ilde kabul etmiştir.’’’
Makale linki: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/214243
2012 yılında sonuçlanan bir davada Arpaçay Güvenocak Köyü ile Gülyüzü köyü arasında sınır anlaşmazlığı oluyor. Arpaçay Gülyüzü köyü merasını Kars orman işletme ağaçlandırıyor fakat Çıldır Güvenocak köy sınırına geçerek ağaçlandırıyor Eğer Çıldır Güvenocak köyü : ‘’ tamam burası ormanlık alan olmuş Gülyüzü köyüne kalsın’’ demiş olsa gölün sınır değişiyor ve gölün %50 de fazlası Kars a geçiyordu. Bu bölgenini ileri gelenler ve muhtar tarafından fark ediliyor Güvnocak köyü muhtarına anlatılıyor ve davadan çekilyor. Eğer davadan çekilmemiş olsa ve davayı Güvenocak köyü kazansa sınır değişecekti.
04.09.2017de Kuzeyanadolu gazetesinde çıkan haberde: %61 Ardahan’da olan Çıldır gölü…’’yazmaktadır.
2017 yılında Çıldır Gölünde Yelken Yarışları Yapıldı ..Bu Yarışlar Neden Gölün yarıdan fazlasına sahip olan , göle adını veren Çıldır İlçesinde değil de 1998 de göle sınır olan Arpaçay da yapıldı?
05.Ocak 2021 tarihinde Youtube da çıkan videoda : 09 ocak 2021 tarihinde Milli piyango bileti üzerinde Çıldır Gölü Kars yazması dolayısıyla Çıldır Belediye Başkanı Kemal yakup Azizoğlu : Çıldır Gölünün %52 si Ardahan/Çıldır’ındır bu olayı protesto ediyor yanlıştan dönülmesini istiyoruz’’ demiştir.
Yine benzer tarihlerde Ardahan Belediyesi, Ardahandaki Stk Başkanları Çıldır belediye başkanı Çıldır gölüne gitmiş Milli piyango idaresinin yaptığı yanlıştan bahsedip : Çıldır Gölünün %55 lik bölümünün Ardahan Çıldır’da olduğunu beyan etmişlerdir.
Ağustos 2022 de sosyal medya ya çıkan bir video da : Bir millet vekili ( büyük ihtimal Kars) gazeteci birini aramış : ‘’Acaba Çıldırdan ayrılan 8 köyü tekrar Çıldır a mı bağlasak, ÇILDIR ı mı KARSA bağlasak… ‘’ tarzı cümleler kurmuş. Acaba bu milletvekili kim ? bundan daha önemlisi bir ilin millet vekili nasıl oluyorda başka ile ait bir ilçe için bu sözleri söyleye biliyor? Bu sözler bile ilçe ve göl üzerinde neler yapmaya çalıştıklarını göstermesi açısından önemlidir.
Videonun linki: https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid0CDecCaLvrrMCX5Yf2Nzo99dGaPesN1
WYLHeXdz3M982UFgbiLquVv63nJYJ8mkmEl&id=723499784&mibextid=Nif5oz
2023 yılı içerisinde çıkan tutanakta Ardahan Çıldır a bağlı Akçakale adası Kars Çevre Şehirçilik bakanlığının yazısıyla Kars Arpaçay a bağlı gösteriliyor ve bu belgeyi Doğruyol muhtarı imzalıyor. Ve tutanağa itiraz süresi 1 ay sonra kabul edilmiş oluyor. ( tutanak içeriği nedir, neden böyle bir tutanakta Akçakale muhtarının imzası yoktur, Akçakle sit alanı ve Ardahan Kültür müdürlüğüne bağlı neden Ardahan a haber verilmiyor bu sorulara cevap bulamadık )
Bahse konu tutanakla ilgili inşaat mühendisi ve Ardahan çıldır su ürünleri başkanı Yüksel Kılıç sosyal medyada yaptığı açıklamada : “ Öncelikle Çıldır belediye Başkanını, Ardahan valisini, STK’ları bu karara karşı durarak tepki koymalarını, bu yanlışı düzeltmek için mücadele yapmalarını Çildır halkı kendilerinden bekliyor.
Yapılan planla rantsal bir yapılanma var, Gölün kenarına izinsiz bir kulübe yapıldı. 2. Aşama ise bu yerin kullanımının Ardahan’da olduğunu ve Akçakale’nin Çıldıra bağlı olduğunu bildikleri halde kafalarına göre bir proje hazırladılar. Bu proje tamamen Gölümüzü kurutma, bu güzel tabiatı çöle çevirme projesidir. Kars Çevre ve Şehircilik müdürlüğünün hazırladığı ve yapmak istediği bilerek sit alanı içinde olan ve koruma alanı olan bu yere yapılaşmaya açmaktan başka bir şey değildir.
Bunlar kendi yaptıkları yasalara uymadıkları gibi Resmi Gazete’de yayımlanan “Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonunun Doğal Sit Alanları Koruma ve Kullanma Koşulları İlke Kararı’na göre, söz konusu alanlar, “kesin korunacak hassas alan”, “nitelikli doğal koruma alanı”, “sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı” olarak belirtilen yasal hükümleri bile tanımıyorlar” şeklinde açıklama yaptı. EN azından sayın valimizden stk başkanlarından bu konuyu ve tutanağı araştırıp kamuoyuna bilgi veremelerini talep etmekteyiz.
SONUÇ
Ardahan il olduktan sonra Kars Çıldır gölüne sahip olmak için : 1998 yılında 9 köyde 2 kere referandum yapıyor ve Bu referandumda 8 köy Arpaçay a geçiyor Bir köy referandumda hayır oyu verip Çıldır da kalıyor Eğer Akçakale ‘ de referandumda Arpaçay a geçseydi gölün % 50 den fazlası Kars tarafında oluyordu), 2012 yılında Güvenocak köyü ile Gülyüzü köyü arasında arazi davası görülüyor. Eğer mahkeme Güvenocak köyünü haklı bulsa Gölün oranı değişiyor büyük kısmı Kars tarafına geçiyordu.
Çözüm önerileri
Biz Kars ı abimiz olarak görmekteyiz. Ve abiden kardeşinin hakkına hukukuna saygı duymasını talep ediyoruz. Devlet baba bizi İl yapmış sınırları belirlemiş Kars tan buna saygı duymasını istiyoruz. Kars 1998 yılında göle sınır olduktan sonra göl üstünde hâkimiyetini arttırmak için değişik yollara başvurmakta ( bu bir düşüncedir yaptıkları bu kanıya varmamızı sebeb oluyor) Yöneticileri bir araya gelip bu sorunu çözüme kavuşturmalı.
Çözüm için 1999 da ki Danıştay kararı neden uygulanmadığını öğrenip gerekirse bu kararın uygulanması sağlanmalı . Eğer ortada böyle bir karar yoksa. Çıldır tarafına geçmek isteyen köylerden imza toplanıp referandum yapılıp Çıldır bağlanması sağlanmalı.
1998 yılında Ardahan ve Kars arasında imzalanan protokol e göre göl üzerini kontrol etme, ve koruma, balıkçılıkla ilgili kararlar alma Ardahan tarafına ait. Mesela Arpaçay Kütükev önünde göl içerisinde meydana gelen bir kazaya ya da olaya bakan taraf Çıldır Jandarmasıdır. Bundan yola çıkarak Çıldır Gölü tanıtımında Kullanılan kavramlar belirlenmeli netlik kazanmalı.
Neden ‘’Ardahan Çıldır Gölü ‘’ deyimi kullanılması gerektiği hukuken anlatılmalı. Şu an tanıtımlarda ulusal medyada Haberlerde ‘’ Kars- Ardahan illeri arasında bulunan…’’ deyimi yanlışlığı vurgulanıp gölün yarıdan Fazlasının Ardahan da olmasından dolayı ‘’Ardahan- Kars illeri arasında Bulunan Çıldır Gölü ‘’ tanımlaması kullanılmalıdır.
İlin doğru şekilde tanıtılması, haklarının savunulması, için Kültür müdürlüğü Gazetecilere Çıldır Gölünde 1998 den 2023 e kadar yaşanan sorunları , çözüm yollarını , Çıldırla ilgili Haber yaparken dikkat etmesi gerektiği yönünde bilgilendirme tplantısı yapılmalıdır.
Gazetecilerimiz Kars Tarafına şu soruları yöneltip cevap istemeli:
1 . 2023 yılında çıkan Akçakale yi Arpaçay da gösteren tutanak ne amaçla yazıldı. ? içeriğinde ne vardı? Neden bu konu Akçakale muhtarıyla çözülmedi? Bahse konu ada sit alanı ve Ardahan Kültür müdürlüğüne bağlı neden Ardahan tarafına bilgi verilmedi?
2. Ağustos 2022 de çekilen sosyal medyaya düşen bir gazetecinin açıklamasıyla öğrendiğimiz Bir milletvekilinin söylediği beyan edilen: acaba 8 köyü tekrar Çıldır a mı bağlasak, yoksa Çıldır ı mı Karsa bağlasak" şeklinde sözleri milletvekili söylemişmidir. Söylemişse bununla amaçladığı nedir. ? Komşu ilin ilçesini kendine bağlamaya çalışmak saygısızlık değil midir. ?
3. Kars ın yetkilileri ne Kars ın Çıldır gölü üzerindeki oranı nedir? Bu oranı kabul edip etmediklerini , oranı kendi lehlerine değitirmeye çalışıp çalışmadığı sorulmalıdır?
Ardahan ı , Ardahan da turizmi geliştirecek, kalkındıracaksak bunun en önemli merkezi ve alanı Çıldır Gölü ve Çıldır ilçesidir. Yapılan görüşmelerde Çıldır ilçemizde ki vatandaşlarımız Ardahan ın üvey evladıyız deyimin kullanmaktalar. ‘’Çıldır a yapılan hastane yıllarca bitmezken Göle de yapılan havuz inşaatı bitebiliyor havuz hastaneden daha mı değerli ?‘’ Şeklinde cümleler kullanıyorlar.
Çıldırlı hemşerilerimizin bu şekilde düşünmelerinin nedeni araştırılmalı ve ilçenin Ardahan la olan gönül bağı tekrar kurulmalıdır. Yoksa ilerleyen yıllarda bu kırgınlık aratarak devam edecektir. Şuan için gölün üzerinde ki hak Ardahan ın lehinedir. Fakat gölün tanıtılması, turist kazanması açısından Kars ın daha çok potansiyeli vardır. Ve bu işi Ardahan dan çok daha iyi yapmaktalar. İvedilikle Bölgede yaşayan halkla , bölgede yatırım yapmak isteyenlerle iletişime geçip yapılacak yatırımlarda destek olunmalı yol gösterilmelidir.
Ne yazı ki gölün tanıtımı Kars Tarafı bizden daha iyi yapmakta . Karslı fotoğraf sanatçıları gölde yatıp kalkmakta , akşam göl üzerinde çadır kurup fotoğraf çekmekte ve Bu fotoğraflar ‘ Kars Çıldır Gölü’ şeklinde adlandırıp Ulusal ve uluslararası yarışmalara gönderip ödül almaktalar. Ardahan merkezden Kültür Müdür desteği foto safari etkinliği düzenleyip özellikle gölün gece fotoğrafları ve videoları çekilmeli.
Çıldır Gölü tanıtımı: son iki yıl hariç gölün tanıtılması için en büyük katkıyı hiç şüphesiz Kars verdi Ardahan olarak çok fazla katkımız olmadı. ( bunu il olma bilincini tam olarak yakalyamadığımıza , bağlıyorum). Gölün en iyi fotoğraflarını , videolarını Karstan gelen fotoğraf sanatçıları gece göl üstünde kalarak göl zerine çadır kurarak, emek ve zaman vererek çekti .. ve bufotoğraflarla bir çok kez ulusal ve uluslar arası ödüller aldı. Ardahan olarak birkaç kurum birleşse , ilde ilçede iyi fotoğraf çeken, kabiliyeti olanları göle ulaşımın sağlayıp yani FOTO SAFARİ yapıp katkı sunsa. Tanıtım için iyi olacağını düşünüyorum.