17-01-2023 16:59:01 Son Güncelleme: 17-01-2023 17:04:01

Ardahan Haberi: Gerçekten Ardahan Bu Kadar Sahipsizmi?

1997 yılında yapılan referandumda Kars’a bağlanmak istemeyen Akçakale Köyünü Karslılar yeniden gündemine mi aldı? Adanın Kars’a bağlanması için altyapı çalışması mı yapılıyor? soruları akıllara geliyor
Ardahan Haberi: Gerçekten Ardahan Bu Kadar Sahipsizmi?
1997 yılında referandumla Çıldır ilçesine bağlı göl çevresinde bulunan 8 köyün Kars’ın Arpaçay ilçesine bağlanmasıyla Çıldır Gölü’nün yüzde 39’uda Kars’a geçmiş oldu. 

Dönemin Kars milletvekilinin isteğiyle 8 köyü Kars’a kaptıran Çıldır ilçesi, bu kez Akçakale Yarımadasını kaybetme korkusuyla karşı karşıya. Çıldır Gölü’nün büyük bir bölümünün Ardahan’a ait olması ve Akçakale Yarımadasının da Çıldır ilçesi sınırları içerisinde yer almasına rağmen Kars Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü Akçakale Adasını Kars’a bağlı olarak gösterdi. Kars Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, Akçakale Alparslan Adası Çıldır İlçe sınırlarında olduğu halde, kütük ev iskelesi, Akçakale Alparslan Adasına imar plan çalışması yapıldığını duyurdu. 

1997 yılında yapılan referandumda Kars’a bağlanmak istemeyen Akçakale Köyünü Karslılar yeniden gündemine mi aldı? Adanın Kars’a bağlanması için altyapı çalışması mı yapılıyor? soruları akıllara geliyor.

Bu duruma Ardahanlılar büyük tepki gösterirken, siyasetçilerden, STK’lardan hiçbir açıklama yapılmaması sahipsizliği gözler önüne seriyor.

 

ÇILDIR GÖLÜ

ÇILDIR İLÇESİNDEN AYRILAN 8 KÖY 

1992'de Ardahan il olunca Çıldır 'da Ardahan’ın ilçesi olarak bağlandı.  1997 yılında  Çıldır'a bağlı göl çevresinde bulunan 9 köy (Kars milletvekili desteği ve isteğiyle ) Arpaçay a bağlamak için  referandum yapıldı  1. Referandum sonucunda hiçbir köy Arpaçay'a geçmek istemedi çünkü 1921 den beri Çıldır'a bağlıydılar.  Daha sonra köylülere çeşitli vaatlerde bulunarak 2. Referanduma gittiler . Bu referandumda Akçakale hariç diğer köyler evet dediği için Arpaçay'a bağlandı.

Bahse konu köyler ve Çıldır Arpaçay'a uzaklıkları.

8 köyü Arpaçay’a vermekle kaybettiklerimiz

8 Köyü  kaybederek Hem gölün %40 civarını kaybetmiş olduk bunun yanında Gülyüzü köylü Aşık Şeref Taşlıova’yı , Doğruyol‘lu Aşık Sabri Şimşekoğlu’nu ve   Ardahan’da olan 2 Urartu yazıttan biri lan Taşköprü yazıtını Kars tarafına vermiş olduk. 

Aşık Şeref Taşlıova ve aşık Sabri Şimşekoğlu 

Taşköprü köyündeki Urartu’ca yazıt    

Referandumdan sonra Kasım 1997 de 8 köy Arpaçay’a bağlanır. Dönemin Ardahan Tarım müdürü Fevzi Karaçoban’ın destekleriyle Ardahan Kars valilikleri arasında protokol imzalanır. Bu protokolde gölün çoğu Ardahan’da olduğu için göl üzerinde olan bütün olaylara bakıcılığa Ardahan’dan izin alınıp Ardahan bakar.  Örneğin Arpaçay Kütük evi önünde göl üzerinde bir kaza olsa bile olaya Ardahan Çıldır Jandarması Bakar.  Göl üzeri Ardahan sorumludur çünkü. 

Haber linki: https://www.hurriyet.com.tr/gundem/dogruyol-cildira-kavustu-39115887

27. Kasım 1999 yılı Hürriyet gazetesinin haberine göre Çıldır Belediye Başkanı Çıldır’dan ayrılan köyleri mahkemeye taşır. Danıştay: Çıldır’dan ayrılıp Arpaçay’ bağlanan 8 köyün  Çıldır’a terar bağlanması gerektiğine hükmeder. Fakat bu karar ya uygulanmaz . ( tekrar referandum yapılıp kabul edildiği beyan edilmekte ) 

27.08. 2005 internet gazetesinde çıkan habere göre Gölün : kime ait olduğu yönünde tartışmalar olduğu ve Ardahan Tarım İl Müdürü Fevzi  Karakoç yapılan tetkiklerle gölün %61 kısmı Ardahan %39 kısmı Kars Tarafında olduğu anlaşılacaktır’’ demiştir.

Haber linki:  https://www.internethaber.com/cildir-golu-hangi-ilin-sinirlarinda-1136851h.htm

   2012 yılında yayınlanan ‘Çıldır Gölünün son 20 yılında meydana gelen değişimler’’’ adlı makalenin  13 sayfasında  : özetle : Gölün tamamı Ardahan il sınırında olmasına karşın 1998 yılında 8 köy Çıldırdan ayrılıp Arpaçay a bağlanmasıyla gölün %60 ı Ardahan % 40 Kars tarafına kalmıştı. Ve 1998 de Ardahan Kars illeri kendi aralarında protokol imzalamış Çıldır Gölünün yönetim hizmetlerinin Ardahan a verilmesi iki ilde kabul etmiştir.’’’ 

Makale linki: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/214243

 

2012 yılında sonuçlanan bir davada  Arpaçay Güvenocak Köyü ile Gülyüzü köyü arasında sınır anlaşmazlığı oluyor.   Arpaçay Gülyüzü köyü merasını  Kars orman işletme ağaçlandırıyor fakat Çıldır Güvenocak köy sınırına geçerek ağaçlandırıyor   Eğer  Çıldır Güvenocak köyü   : ‘’  tamam  burası ormanlık alan olmuş  Gülyüzü köyüne kalsın’’ demiş olsa gölün sınır değişiyor ve gölün %50 de fazlası Kars a geçiyordu.  Bu bölgenini ileri gelenler ve muhtar tarafından fark ediliyor  Güvnocak köyü muhtarına anlatılıyor ve davadan çekilyor.  Eğer davadan çekilmemiş olsa  ve davayı Güvenocak köyü kazansa sınır değişecekti. 

 04.09.2017de Kuzeyanadolu gazetesinde çıkan haberde:  %61 Ardahan’da olan Çıldır gölü…’’yazmaktadır.

 

2017 yılında Çıldır Gölünde Yelken  Yarışları Yapıldı ..Bu Yarışlar Neden Gölün yarıdan fazlasına sahip olan , göle adını veren Çıldır İlçesinde değil de 1998 de göle sınır olan Arpaçay da yapıldı?

05 Ocak 2021 tarihinde Youtube da çıkan videoda  : 09 ocak 2021 tarihinde Milli piyango bileti üzerinde Çıldır Gölü Kars yazması dolayısıyla Çıldır Belediye Başkanı Kemal yakup Azizoğlu :Çıldır Gölünün %52 si Ardahan/Çıldır’ındır bu olayı protesto ediyor yanlıştan dönülmesini istiyoruz’’ demiştir. 

Yine benzer tarihlerde Ardahan Belediyesi, Ardahan’daki STK  Başkanları Çıldır belediye başkanı Çıldır gölüne gitmiş Milli piyango idaresinin yaptığı yanlıştan bahsedip:  Çıldır Gölünün %55 lik bölümünün Ardahan Çıldır’da olduğunu beyan etmişlerdir. 

Ağustos 2022 de sosyal medya ya çıkan bir video da: Bir millet vekili ( büyük ihtimal Kars) gazeteci birini aramış: “Acaba Çıldır’dan ayrılan 8 köyü tekrar Çıldır a mı bağlasak, ÇILDIR ı mı KARSA bağlasak… ‘’ tarzı cümleler kurmuş.   Acaba bu milletvekili kim ? bundan daha önemlisi bir ilin millet vekili nasıl oluyor da başka ile ait bir ilçe için bu sözleri söyleye biliyor?  Bu sözler bile ilçe ve göl üzerinde neler yapmaya çalıştıklarını göstermesi açısından önemlidir.

Videonun linki: https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid0CDecCaLvrrMCX5Yf2Nzo99dGaPesN1WYLHeXdz3M982UFgbiLquVv63nJYJ8mkmEl&id=723499784&mibextid=Nif5oz

2023 yılı içerisinde çıkan tutanakta  Ardahan Çıldır a bağlı Akçakale adası  Kars Çevre Şehircilik Müdürlüğünün yazısıyla   Kars Arpaçay a bağlı gösteriliyor ve  bu belgeyi Doğruyol muhtarı imzalıyor.  Ve tutanağa itiraz süresi 1 ay sonra kabul edilmiş oluyor. ( tutanak içeriği nedir, neden böyle bir tutanakta Akçakale muhtarının imzası yoktur,  Akçakale sit alanı ve Ardahan Kültür müdürlüğüne bağlı neden Ardahan’a haber verilmiyor bu sorulara cevap bulamadık ) 

Bahse konu tutanakla ilgili inşaat mühendisi ve Ardahan Çıldır Su Ürünleri Başkanı Yüksel Kılıç sosyal medyada yaptığı açıklamada :  “ Öncelikle Çıldır belediye Başkanını, Ardahan valisini, STK’ları bu karara karşı durarak tepki koymalarını, bu yanlışı düzeltmek için mücadele yapmalarını Çıldır halkı kendilerinden bekliyor.   

Yapılan planla rantsal bir yapılanma var, Gölün kenarına izinsiz bir kulübe yapıldı. 2. Aşama ise bu yerin kullanımının Ardahan’da olduğunu ve Akçakale’nin Çıldıra bağlı olduğunu bildikleri halde kafalarına göre bir proje hazırladılar. Bu proje tamamen Gölümüzü kurutma, bu güzel tabiatı çöle çevirme projesidir. Kars Çevre ve Şehircilik müdürlüğünün hazırladığı ve yapmak istediği bilerek sit alanı içinde olan ve koruma alanı olan bu yere yapılaşmaya açmaktan başka bir şey değildir.  

Bunlar kendi yaptıkları yasalara uymadıkları gibi Resmi Gazete’de yayımlanan “Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonunun Doğal Sit Alanları Koruma ve Kullanma Koşulları İlke Kararı’na göre, söz konusu alanlar, “kesin korunacak hassas alan”, “nitelikli doğal koruma alanı”, “sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı” olarak belirtilen yasal hükümleri bile tanımıyorlar” şeklinde açıklama yaptı.

En azından sayın valimizden,  STK başkanlarından bu konuyu ve tutanağı araştırıp kamuoyuna bilgi vermelerini talep etmekteyiz.  

SONUÇ

 

Ardahan il olduktan sonra Kars Çıldır gölüne sahip olmak için: 1998 yılında 9 köyde 2 kez referandum yapıyor ve bu referandumda 8 köy Arpaçay a geçiyor Bir köy referandumda hayır oyu verip Çıldır da kalıyor (Eğer Akçakale‘de referandumda Arpaçay’a geçseydi gölün % 50 den fazlası Kars tarafında oluyordu) . 

2012 yılında Güvenocak köyü ile Gülyüzü köyü arasında arazi davası görülüyor. Eğer mahkeme Güvenocak köyünü haklı bulsa Gölün oranı değişiyor büyük kısmı Kars tarafına geçiyordu. 

Çözüm önerileri 

Biz Kars’ı abimiz olarak görmekteyiz.  Ve abiden kardeşinin hakkına hukukuna saygı duymasını talep ediyoruz. Devlet bizi il yapmış sınırları belirlemiş Kars’tan buna saygı duymasını istiyoruz. Kars 1998 yılında göle sınır olduktan sonra göl üstünde hâkimiyetini arttırmak için değişik yollara başvurmakta  ( bu bir düşüncedir yaptıkları bu kanıya varmamızı sebep oluyor)  yöneticiler bir araya gelip bu sorunu çözüme kavuşturmalı. 

Çözüm için 1999 yılında ki Danıştay kararının neden uygulanmadığını öğrenip gerekirse bu kararın uygulanması sağlanmalı. Eğer ortada böyle bir karar yoksa. Çıldır tarafına geçmek isteyen köylerden imza toplanıp referandum yapılıp Çıldır bağlanması sağlanmalı. 

1998 yılında Ardahan ve Kars arasında imzalanan protokole göre göl üzerini kontrol etme ve koruma,  balıkçılıkla ilgili kararlar alma Ardahan tarafına ait.  Mesela Arpaçay Kütükev önünde göl içerisinde meydana gelen bir kazaya ya da olaya bakan taraf Çıldır Jandarmasıdır. Bundan yola çıkarak Çıldır Gölü tanıtımında kullanılan kavramlar belirlenmeli netlik kazanmalı. :

Neden “Ardahan Çıldır Gölü”  deyimi kullanılması gerektiği hukuken anlatılmalı. Şu an tanıtımlarda ulusal medyada haberlerde  “Kars- Ardahan illeri arasında bulunan…’’  deyimi yanlışlığı vurgulanıp gölün yarıdan fazlasının Ardahan’da olmasından dolayı  “Ardahan- Kars illeri arasında bulunan Çıldır Gölü” tanımlaması kullanılmalıdır. 

İlin doğru şekilde tanıtılması, haklarının savunulması, için Kültür müdürlüğü gazetecilere Çıldır Gölünde 1998’den 2023’e kadar yaşanan sorunları, çözüm yollarını, Çıldır’la ilgili haber yaparken dikkat etmesi gerektiği yönünde bilgilendirme toplantısı yapılmalıdır. 

 

Gazetecilerimiz  Kars tarafına şu soruları yöneltip cevap istemeli:

1 . 2023  yılında çıkan  Akçakale’yi Arpaçay da gösteren tutanak ne amaçla yazıldı. ? içeriğinde ne vardı? Neden bu konu Akçakale muhtarıyla çözülmedi? Bahse konu ada sit alanı ve Ardahan Kültür müdürlüğüne bağlı neden Ardahan tarafına bilgi verilmedi? 

2. Ağustos 2022’de çekilen sosyal medyaya düşen bir gazetecinin açıklamasıyla öğrendiğimiz  bir milletvekilinin söylediği beyan edilen:    Acaba 8 köyü tekrar Çıldır a mı bağlasak, yoksa Çıldır’ ı mı Karsa bağlasak”   şeklinde ki sözleri milletvekili söylemişmidir.  Söylemişse bununla amaçladığı nedir?  Komşu ilin ilçesini kendine bağlamaya çalışmak saygısızlık değil midir? 

3. Kars’ın yetkililerine  Kars’ın Çıldır gölü üzerindeki oranı nedir?   Bu oranı kabul edip etmediklerini oranı kendi lehlerine değiştirmeye çalışıp çalışmadığı sorulmalıdır? 

Ardahan’ı, Ardahan’da turizmi geliştirecek, kalkındıracaksak bunun en önemli merkezi ve alanı  Çıldır Gölü ve Çıldır ilçesidir.  Yapılan görüşmelerde Çıldır ilçemizde ki vatandaşlarımız Ardahan’ın üvey evladıyız deyimin kullanmaktalar. “Çıldır’a yapılan hastane yıllarca bitmezken Göle’de yapılan havuz inşaatı bitebiliyor havuz hastaneden daha mı değerli ?”  şeklinde cümleler kullanıyorlar. Çıldırlı hemşerilerimizin bu şekilde düşünmelerinin nedeni araştırılmalı ve ilçenin Ardahan la olan gönül bağı tekrar kurulmalıdır.  Yoksa ilerleyen yıllarda bu kırgınlık aratarak devam edecektir.  Şuan için gölün üzerinde ki hak Ardahan’ın lehinedir. Fakat gölün tanıtılması, turist kazanması açısından Kars’ın daha çok potansiyeli vardır. Ve bu işi Ardahan’dan çok daha iyi yapmaktalar.  İvedilikle bölgede yaşayan halkla, bölgede yatırım yapmak isteyenlerle iletişime geçip yapılacak yatırımlarda destek olunmalı, yol gösterilmelidir.   Ne yazı ki gölün tanıtımı Kars tarafı bizden daha iyi yapmakta. Karslı fotoğraf sanatçıları gölde yatıp kalkmakta, akşam göl üzerinde çadır kurup fotoğraf çekmekte ve bu fotoğraflar  ‘Kars Çıldır Gölü’ şeklinde adlandırıp ulusal ve uluslararası yarışmalara gönderip ödül almaktalar. 

Ardahan merkezden Kültür Müdür desteği foto safari etkinliği düzenleyip özellikle gölün gece fotoğrafları ve videoları çekilmeli.  

Çıldır Gölü tanıtımı:  son iki yıl hariç gölün tanıtılması için en büyük katkıyı hiç şüphesiz Kars verdi. Ardahan olarak çok fazla katkımız olmadı. (bunu il olma bilincini tam olarak yakalayamadığımıza bağlıyorum). Gölün en iyi fotoğraflarını, videolarını Kars’tan gelen fotoğraf sanatçıları gece göl üstünde kalarak göl zerine çadır kurarak, emek ve zaman vererek çekti .. ve bu fotoğraflarla bir çok kez ulusal ve uluslar arası ödüller aldı. Ardahan  olarak birkaç kurum birleşse, ilde ilçede iyi fotoğraf çeken, kabiliyeti olanları göle ulaşımın sağlayıp  yani FOTO SAFARİ  yapıp katkı sunsa. Tanıtım için iyi olacağını düşünüyorum.   

 

  FACEBOOK YORUM
Yorum
YUKARI