Yaşar Geler
  Güncelleme: 17-08-2020 16:35:00   13-08-2020 12:51:00

Sosyal demokratların sorunu ne?

Her seçim döneminde olduğu gibi, şimdi de 24 Haziran 2018 seçim sonuçlarıyla birlikte Sosyal demokrasi, Sosyal demokratlar, Sosyal demokrat liderler, Sosyal demokrat Partiler ve Sosyal demokrat insanlar kendilerini sorgulamaya başlarlar. Hatta kendilerini değil de liderlerini ve üst yönetimlerini sorgulamaya başlarlar. Bu durum aslında demokrasi adına sevindirici bir durumdur. Kişi ya da kurumların kendilerini tartmaları, değerlendirmeleri, eleştiri ve öz eleştiri mekanizmalarını işletmeleri gayet yerinde bir davranış ve anlayış biçimidir. Ancak yıllardan beri gözlemlediğim kadarıyla bu saydığım mekanizmalar işletilirken hem kişilere, hem liderlere ve hem de kurumlara karşı çok acımasız olurlar. İşte tam da bu durum çok ta kabullenilecek ve onaylanacak bir durum olmasa gerek.
Türkiye’de Sosyal demokrasi durumu siyasal yaşamımıza ancak 1960’lı yıllarda girebilmiştir. Sosyal demokrat hareketin bizdeki geçmişi ise Batı’ya göre hayli kısadır. Türkiye’de sosyal demokrasiye yöneliş, CHP Genel Başkanı İsmet İnönü’nün, 1965 seçimleri öncesinde, kamuoyuna “ortanın solundayız” mesajını vermesiyle başlamıştır. Sonra Bülent Ecevit’le, Deniz Baykal’la ve Kemal Kılıçdaroğlu’yla devam etmiştir. Devam etmesine etmiştir ama pek te rahat devam etmemiştir. Hemen hemen her lider döneminde sancılı süreçler yaşanmıştır. Ara sırada farklı isimlerle geçiş dönemleri yaşanmıştır. Hatta şimdi de farklı görüş ve kişilerle devam ettirilmesi söz konusu olmuştur.
Ülkemizde Sosyal Demokrasi, hep liderlerle özdeşleştirilmiş ve her sonucun faturası lidere kesilmeye çalışılmıştır. Oysaki Sosyal demokrasilerde liderden çok, anlayışın egemen olması gerekmez mi? Anlayışta bir sorun yoksa lideri yargılamak ta haksızlık olur diye düşünüyorum. Liderler hata yapmazlar mı? Elbette ki yaparlar. Topluluğunu yanlış yönlendirebilir, yanlış politikalar üretip hareketi başarısız kılabilirler. İşte tam da bu zamanda o demokratik usuller devreye girer ve eleştiri, öz eleştiri, yargılama ve değerlendirmelerle sonuca varılabilir. Oysa ülkemizdeki Sosyal Demokrat tabanda şu görülmektedir. Üç ay öncesinde her şeyiyle kendini feda eden bir lidere ölümüne sahip çıkılırken, belki de hiçbir günahı olmadan bir mücadeleyi kaybeden bir lider hemen çarmıha gerilmeye çalışılıyor. Bunu da aklım ve dimağım almıyor. Bu adamcağız üç ay içerisinde bunadı mı da haberimiz olmadı. Oysa bu çalışma için karar verdiğinde herkes onu ayakta alkışlamıştı. Sonuca göre değerlendirme her koşulda doğru değildir. Ayrıca yargılamanın yeri, zamanı ve usulleri varken, hem kendini hem tabanı hem de liderini aşağılayarak sorun çözemezsiniz, çözmeye de kalkışılmamalıdır. Bu şekilde bir sorun çözmeyi ‘’Ekmek için Ekmelettin’’ sloganıyla ortaya çıkıldığında ve olumsuz sonuç alındığında göstermek ne kadar haklıysa ‘’İnce’’ olayındaki sonuca göre göstermek te o kadar haksızdır. Bu konuya biraz sonra döneceğim ama öncelikle bazı kavramları da yeniden hatırlamak ve hatırlatmakta yarar olduğunu düşünüyorum.
Aslında doğruyu anlayabilmenin yolu da bence, öncelikle Sosyal Demokrasi ve Sosyal Demokrat kavramlarını açıklamaktır.
Sosyal Demokrasi: “Sosyal demokrasi ya da merkez sol, kapitalizmin yarattığı eşitsizlik ve adaletsizlikleri demokratik sistem içinde kabul edilebilir düzeye indirmeyi amaçlayan siyasi ideolojidir” diye tanımlanmaktadır. Sosyal demokrasi olgusu, 19. yüzyılın ikinci yarısından beri emekçi sınıfların yürüttüğü sosyal ve siyasal mücadeleler ile egemen sınıfların (yönetenlerin-para babalarının) verdikleri ödünler sonunda varılan uzlaşmanın ürünüdür. Bu süreçte klasik liberal demokrasinin temellerini oluşturan değerler sistemi (kapitalizm, siyasal demokrasi, çoğulculuk vb.) korunmuş, ama sosyal adalet, sosyal devlet, sosyal haklar gibi yeni değerlerle geliştirilmiş ve beslenmiş ve şekil aldırılmıştır.
Sosyal Demokrat: Sosyal demokrasi yandaşı olan kişi veya partidir.
Şimdi bu kavramlar ışığında tekrar dönelim yukarıda bahsettiğimiz konulara. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de Sosyal demokrat olan kişiler o dönemde henüz olgunlaşma sürecinde sayılabilecek SHP’yi değerlendirmeyi zamana bırakarak bu ülkede sosyal demokrat bir parti olmadığını iddia ettiler. Çünkü CHP ve DSP’nin de Sosyal Demokrat bir parti olmadıklarını açıklamaya çalışanlar olmadı değil. Aslında Sosyal Demokrat bir partinin olmaması da, bireylerin sosyal demokrat olmasına engel değildir. Fakat ben Türkiye’de CHP’nin Sosyal Demokrat bir parti olduğunu ve bu temsil yetkisini de gerektiği gibi kullandığını düşünenlerdenim.
Sosyal demokrasilerde her hangi bir olumsuzlukta lideri yargılamaktan başka bir çare olmadığını gözlemlemekteyiz. Oysaki Sosyal Demokrat taban veya güçler kendini sorgulamaya başlasa;
Ben neden yeteri kadar çaba gösteremedim?
Ben neden beklenilen kadar yarar sağlayamadım?
Ben kendimden başka neden üç kişiyi daha etkileyemedim?
Acaba liderin dışında sosyal sistemde ne gibi aksamalar var?
Bu aksaklıkların kaynağı nerededir? O kaynağı nasıl kuruturuz?
Kaynak kuruduktan sonra uzak kaldığımız topluma neler vadedebiliriz?
Bu vaatlerle kendi yanımıza kaç kişi daha katabiliriz? vb. sorular dizisiyle sistemi sorgulayarak ileride daha sağlıklı sonuçlar almanın çözüm yollarını da ortaya koyabilirler. Bu tür soruları sorup, çözüm yollarını açıklayıp, uygulamaya koymak yerine sadece lidere odaklanmak sorunun ilerideki evrelerde de devam etmesini sağlayacaktır diye düşünüyorum.
Aslında ülkemizde Sosyal Demokrat kitlenin var olanın sadece dörtte biri kadar olduğu gibi bir gerçeklikte önümüzde durmaktadır. Olağan üstü birkaç durumun dışında hiçbir zaman dörtte birlik dilimi yukarı çıkamamıştır. Bu gibi bir gerçeklik önümüzde dururken, lidere; ”bunu sen neden yarının üstüne çıkaramadın?” diye sormak pek mantıklı olmasa gerek. Ayrıca başka bir gerçek te hemen yanı başımızda durmaktadır. Neredeyse Sosyal Demokrat her ailenin birkaç ferdi çeşitli nedenlerden farklı kulvarlarda yer almaktadır. Ki bu durumu engelleyebilecek bir güç te sanırım henüz oluşmamıştır.
Türkiye’de Sosyal Demokrat taban hareketliliği İnönü döneminde parti içerisinde yetkili kurullarda tartışılmadan partiye bir nevi dikte edilmiştir. Buna karşın sağa yakın duran kesimlerden bazı isimler, bu hareketten koparak kendi anlayışlarında siyasi oluşumlar yapmaya başlamışlardır. Bu hareketli olaylar 1967-1972-73’lü yıllarda hız kazanmıştır. Ayrıca 1960 darbesi ile Sosyal demokrasi de büyük yara almış ve tabiri caizse kesintiye uğramıştır. Ancak 1973 seçimleriyle birlikte gelişme sürecine girilmiş emekçi kesime verilmesi benimsenen hakların açıklanmasından sonra ortanın solu hareketiyle başlatılan sola açılma çabalarının meyvelerinin alınmaya başladığı görülmüştür. 1977’de ise zirveye çıkmış ve % 41,5 seviyelerini görmüştür. 1980 askeri darbesiyle demokratik sol ya da sosyal demokrasi tekrar yara almış ve gerileme dönemine girmiştir. Çünkü ülkede tüm özgürlükler gibi siyaset te askıdadır.
Yukarıda saydığım olaylar dizisiyle sanırım sosyal demokrasinin neden gelişemediğine dair yeterli açıklamalar yapılmıştır. Ancak bizim Sosyal demokrat tabanda ve harekette bir sorun olduğunu düşünüyorum. Çünkü her lider döneminde bir sorgu bir sorgu! Sosyal demokrat tabana bir türlü bir lider beğendirilemedi. İsmet İnönü ve fikirleri beğenilmedi parti bölündü. Bülent Ecevit beğenilmedi, yeni partiler kuruldu. Deniz Baykal beğenilmedi, kumpaslarla alaşağı edildi. Kemal Kılıçdaroğlu beğenilmiyor hırpalanmaya çalışılıyor. Bugün Kılıçdaroğlu gidecek, şimdi getirmek istedikleri x kişisi dokuz ay sonra yapılacak yerel seçimlerde kesin kayıp yaşanacağından başarısız ilan edilip aşağılanmaya veya partiden uzaklaştırılmaya çalışılacak. Bence bu taban ya da kendisini sosyal demokrat diye tanımlayan kişi ve kurumlar önce kendilerini bir sorgulasınlar. Akıllarını yorumlasınlar. Başkalarının başarısızlığı üzerine politika oluşturma yerine yeni yeni sosyal açılımlar, sosyal politikalar ve sosyal duruşlar geliştirsinler.
Sosyal demokrat olduğunu iddia eden kişi ve kitlelerin önce davalarına sonra liderlerine bağlılık ve sahiplenme mesajları vermelerinin hem kendi tabanlarında hem de sosyal demokrat taban dışında olan insanların etkilenmesini sağlamaları yerinde olacaktır. Sağ da hata yapan lider yok mu? Sağ da aksayan ya da olmayan demokrasiyi sahiplenen lider veya anlayış yok mu? Neden bu kadar hata ve yanlışa rağmen o tabanda hayat kesintiye uğramıyor? Neden lider değişimi istenmiyor? İşin psikolojik yanıyla hareket etmek varken neden duygusal bağlamda tartışmalar yapılmaktadır? Demokrasiye inanan, demokrasiyi özümlemiş yerlerde lider ve anlayış sorunu yoktur. Her şey yerinde ve zamanında yapılan uygulamalarla çözülmeye çalışılıyor. Biz de bu anlayışa göre hareket edersek Sosyal demokrasiye katkı sunmuş olmaz mıyız? E o zaman hadi Sosyal demokratlar, başınızı ellerinizin arasına koyun ve Sosyal Demokrasiyi zirvelere nasıl taşıyacağınıza kafa yorun bir zahmet. Yoksa kişiler gelip geçidir ancak fikirler tartışılıp değerlendirildikçe geliştirilebilir.
Lideri eleştirme yerine, açık ve net tavırlar konularak, demokratik hak kullanımıyla liderler değiştirilmelidir. Yanlış yapan liderin yerine en iyisini seçebilme yeteneğini geliştirirseniz başarılı olursunuz. Lideri iyi olmadığı halde kendi koltuğunu ve varlığını da sürdürebilmek adına lidere yapışan bir kitle sorunu olduğu kanaatindeyim. Demek ki asıl sorun lider de değil kitlelerdedir! Kitle olarak gerçekten mücadele içerisinde olan, yıllarca emek veren kişileri de lider uğruna saf dışı bırakırsanız o zaman sizin sosyal demokratlığınızın sorgulanması gerekmez mi? Demek oluyor ki, lideri gerçek lider yapan da tek adam yapan da tiran yapan da alt kitlelerdir. Aklını ve mantığını doğru kullanan bir toplumda lider sorunu yaşanmaz. Nitekim Avrupa Sosyal Demokrasilerinde böyle bir durum söz konusu değildir. Ne yazık ki bu tür göstermelik sosyal demokrasi bizim toplumda vücut bulabiliyor. Bu arada liderlerde sorun yok mu? Tabi ki var. En azından birkaç kayıptan sonra artık çekilin kardeşim. Sonra da yok partimizi bölüyorlar vs gibi söylemler gelişmesine izin vermeyin. Onurlu ve erdemli bir davranış ta yenilgiyi ve sorumluluğu kabul etmektir. İşte bunu başarabilen lider, liderlik yapabilir.
Bence Türkiye’deki Sosyal Demokratların sorunu, dünyada geliştirilmeye çalışılan Sosyal Demokrasinin nasıl işlediğinin iyi takip edilememesi ve küresel ölçeklere uyum sağlayamamasıdır. Dünyadaki gelişmeleri iyi izleyerek ve kendimizi de onlara uyarlayarak ülkemizdeki sosyal demokrasiyi geliştirebiliriz. Aksi takdirde böl, parçala, yönet taktikleri ortaya çıkar ki, bu da size bir adım yol aldırmaz.
 

  • Bu yazı 5182 defa okunmuştur.
  FACEBOOK YORUM
Yorum

  YAZARIN DİĞER YAZILARI

PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 30 26 1 3 68 20 81 +48
2 Fenerbahçe 30 25 1 4 79 25 79 +54
3 Trabzonspor 30 15 11 4 51 40 49 +11
4 Beşiktaş 30 14 12 4 40 36 46 +4
5 Kasımpaşa 30 12 11 7 53 55 43 -2
6 Başakşehir FK 30 12 12 6 38 35 42 +3
7 Çaykur Rizespor 30 12 12 6 36 47 42 -11
8 Antalyaspor 30 10 9 11 35 33 41 +2
9 Adana Demirspor 30 9 9 12 46 39 39 +7
10 Alanyaspor 30 9 9 12 38 42 39 -4
11 Sivasspor 30 9 10 11 36 43 38 -7
12 Samsunspor 30 10 14 6 35 41 36 -6
13 Kayserispor 30 10 11 9 36 43 36 -7
14 MKE Ankaragücü 30 7 11 12 36 39 33 -3
15 Hatayspor 30 7 11 12 36 40 33 -4
16 Konyaspor 30 7 11 12 31 42 33 -11
17 Gaziantep FK 30 8 15 7 34 44 31 -10
18 Fatih Karagümrük 30 7 14 9 34 38 30 -4
19 Pendikspor 30 7 15 8 34 61 29 -27
20 İstanbulspor 30 3 20 7 22 55 13 -33
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 27 21 5 1 64 23 64 +41
2 Göztepe 27 17 5 5 45 15 56 +30
3 Sakaryaspor 27 13 6 8 41 28 47 +13
4 Çorum FK 27 13 8 6 44 28 45 +16
5 Kocaelispor 27 13 8 6 39 31 45 +8
6 Bodrumspor 27 12 7 8 35 19 44 +16
7 Boluspor 27 12 8 7 26 28 43 -2
8 Bandırmaspor 27 11 8 8 37 24 41 +13
9 Gençlerbirliği 27 10 7 10 31 26 40 +5
10 Erzurumspor FK 27 10 7 10 26 21 37 +5
11 Ümraniyespor 27 9 12 6 32 39 33 -7
12 Keçiörengücü 27 8 11 8 24 33 32 -9
13 Manisa FK 27 7 10 10 33 33 31 0
14 Şanlıurfaspor 27 6 12 9 23 30 27 -7
15 Tuzlaspor 27 7 14 6 26 43 27 -17
16 Adanaspor 27 8 16 3 21 40 27 -19
17 Altay 27 5 19 3 12 55 15 -43
18 Giresunspor 27 2 21 4 12 55 7 -43
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 29 21 4 4 66 24 67 +42
2 Van Spor FK 29 19 5 5 48 29 62 +19
3 Bucaspor 1928 29 17 3 9 42 18 60 +24
4 1461 Trabzon FK 29 16 6 7 54 30 55 +24
5 Yeni Mersin İdman Yurdu 30 15 6 9 42 25 54 +17
6 Ankaraspor 30 13 6 11 38 26 50 +12
7 Ankara Demirspor 29 13 12 4 34 31 43 +3
8 Karacabey Belediye Spor 30 11 10 9 30 27 42 +3
9 Beyoğlu Yeniçarşıspor 29 12 13 4 33 29 40 +4
10 Diyarbekir Spor 29 11 11 7 32 29 40 +3
11 Hes İlaç Afyonspor 29 8 11 10 18 28 34 -10
12 Kırklarelispor 30 8 12 10 22 34 34 -12
13 Nazilli Belediyespor 30 10 13 7 35 49 34 -14
14 Altınordu 29 7 12 10 32 30 31 +2
15 Serik Belediyespor 30 7 13 10 23 33 31 -10
16 Zonguldak Kömürspor 29 7 15 7 28 48 25 -20
17 Kırşehir Futbol SK 30 5 19 6 27 57 21 -30
18 Bursaspor 29 5 16 8 22 48 20 -26
19 Adıyaman FK 29 3 21 5 19 50 14 -31
Takım O G M B A Y P AV
1 Kepezspor FAŞ 22 17 1 4 45 10 55 +35
2 Aliağa Futbol A.Ş. 23 16 0 7 40 11 55 +29
3 52 Orduspor FK 23 12 6 5 30 21 41 +9
4 Ayvalıkgücü Belediyespor 23 11 6 6 28 19 39 +9
5 Edirnespor 22 10 8 4 35 22 34 +13
6 K.Çekmece Sinopspor 23 9 8 6 33 23 33 +10
7 İnegöl Kafkas GK 22 8 6 8 23 23 32 0
8 Artvin Hopaspor 22 8 7 7 29 20 31 +9
9 Mardin 1969 Spor 22 9 9 4 28 24 31 +4
10 Karabük İdmanyurdu Spor 22 8 10 4 20 31 28 -11
11 Talasgücü Belediyespor 23 8 13 2 24 36 26 -12
12 Gümüşhanespor 23 4 10 9 16 34 21 -18
13 Kırıkkalegücü FK 22 5 12 5 13 29 20 -16
14 Malatya Arguvanspor 22 2 16 4 9 35 10 -26
15 Tarsus İdman Yurdu 22 2 17 3 15 50 9 -35
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/04/2024 Antalyaspor vs MKE Ankaragücü
 03/04/2024 Başakşehir FK vs Beşiktaş
 03/04/2024 Fenerbahçe vs Adana Demirspor
 03/04/2024 Galatasaray vs Hatayspor
 03/04/2024 Gaziantep FK vs Alanyaspor
 03/04/2024 İstanbulspor vs Çaykur Rizespor
 03/04/2024 Kayserispor vs Kasımpaşa
 03/04/2024 Konyaspor vs Trabzonspor
 03/04/2024 Samsunspor vs Pendikspor
 03/04/2024 Sivasspor vs Fatih Karagümrük
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 02/04/2024 Keçiörengücü vs Çorum FK
 02/04/2024 Şanlıurfaspor vs Sakaryaspor
 02/04/2024 Boluspor vs Gençlerbirliği
 02/04/2024 Manisa FK vs Bodrum FK
 03/04/2024 Tuzlaspor vs Ümraniyespor
 03/04/2024 Adanaspor vs Eyüpspor
 03/04/2024 Altay vs Bandırmaspor
 03/04/2024 Kocaelispor vs Göztepe
 04/04/2024 Erzurumspor FK vs Giresunspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 23/03/2024 Altınordu vs Esenler Erokspor
 23/03/2024 Ankara Demirspor vs Zonguldak Kömürspor
 23/03/2024 Beyoğlu Yeniçarşıspor vs 1461 Trabzon FK
 23/03/2024 Bursaspor vs Kırklarelispor
 23/03/2024 Nazilli Belediyespor vs Hes İlaç Afyonspor
 24/03/2024 Adıyaman FK vs Serik Belediyespor
 24/03/2024 Ankaraspor vs Diyarbekir Spor
 24/03/2024 Bucaspor 1928 vs Kırşehir Futbol SK
 24/03/2024 Karacabey Belediye Spor vs Van Spor FK
 24/03/2024 Bucaspor 1928 - Kırşehir Futbol SK Bucaspor 1928 ligde evindeki son 13 maçında hiç kaybetmedi  Bucaspor 1928 yenilmez
 24/03/2024 Adıyaman FK - Serik Belediyespor Adıyaman FK ligdeki son 14 maçında hiç kazanamadı  Serik Belediyespor yenilmez
 24/03/2024 Ankaraspor - Diyarbekir Spor Ankaraspor ligde evindeki son 15 maçında hiç kaybetmedi  Ankaraspor yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 23/03/2024 İnegöl Kafkas GK vs 52 Orduspor FK
 23/03/2024 Kepezspor FAŞ vs Artvin Hopaspor
 24/03/2024 Aliağa Futbol A.Ş. vs Tarsus İdman Yurdu
 24/03/2024 Edirnespor vs K.Çekmece Sinopspor
 24/03/2024 Gümüşhanespor vs Mardin 1969 Spor
 24/03/2024 Karabük İdmanyurdu Spor vs Talasgücü Belediyespor
 24/03/2024 Kırıkkalegücü FK vs Malatya Arguvanspor
HABER ARŞİVİ
ŞANS OYUNLARI
BİZİ TAKİP EDİN
GAZETEMİZ
YUKARI