PAZAR ve PAZARCI ESNAFI

Değerli okurlar bu yazımda bir mesleğin özellikleri, sıkıntıları ve zorluklarına değineceğim. Bu meslek grubu Pazarcılıktır.

Tabi ki bu konuyu irdelerken öncelikle bazı kavramları açıklamak ve bu konuya dair bazı bilgileri vermek gerekir. Öncelikle PAZAR nedir? Sorusunu sorarak başlamak gerekiyor.

Pazar, satıcıların, yerleşim yerlerinde, haftanın belirli bir gününde mallarını sergileyip sattıkları, genellikle üzeri açık alışveriş yeridir. Başka bir anlamı da ‘’alıcı ile satıcının karşılaştığı yer’’ şeklinde tanımlanmaktadır.

Tabi ki burada işlenen Pazar konusu mahallerde kurulan ve dar gelirli insanların alış-veriş yaptıkları yer kastedilmektedir. Şimdi de Esnaf sözcüğünün anlamını açıklayalım. Esnaf, küçük çapta ticaretle ya da el zanaatlarından biriyle uğraşan kimselere verilen ortak ad şeklinde tanımlanmıştır.

Pazarcı esnafı ise, gerçekten her mevsimde en zor koşullarda çalışan seyyar şekilde mallarını semt semt, mahalle mahalle taşıyarak ve bedenen çalışarak müşterisini memnun etmek üzere kendini kurgulayan bir emekçi grubunu teşkil eder. O emekçi grubu ki, müşterisine en iyi şekilde hizmet etmek ister. Yağmurda, çamurda, karda, kışta, soğukta, ayazda, aşırı sıcakta her türlü olumlu ve olumsuz koşulda mazeret üretmeden hizmet veren bir meslek dalıdır Pazarcılık.

Bu hizmet insanlara kimi zaman yemek-içmek kimi zaman giymek, kimi zaman da ev gereksinimlerini giderme şeklinde kendini gösterir. Neredeyse bir yerleşim yerinde yaşayan insanların büyük bir bölümü gereksinimlerini bu yolla yani Pazarcılar vasıtasıyla giderler. Hatta çocuklarımızın oyun araçlarını dahi buralardan temin ederiz.

Buraya kadar her şey çok normaldir. Baktığımızda Pazarcı esnafı gerçekten de çok kutsal ve de çok ulvi bir görevi de yerine getirmiş oluyor. Şimdi gelelim sorunlarına. Ben bir vatandaş olarak bakıyorum, sabahın çok erken saatlerinde araçlarına yükledikleri satacakları malları Pazar yerine taşırlar.

Çıkardıkları ürünleri özenle tezgâhlarına dizerler. Sonra mallarını satabilmek için akşama kadar müşterilerine her türlü tiyatro gösterisini sunarlar. Akşamın karanlığında ise, satamadıkları mallarını tekrardan özenle kasalarına yerleştirir ve evlerinin yolunu tutarlar. Para kazandı mı kazanamadı mı kimseler bilmez. Hatta ve hatta gün içinde çalıştıkları zaman diliminde ne yerler, ne içerler, üşüdüler mi nasıl ısınırlar, hatta ve daha da önemlisi tuvaletleri geldiğinde o yabancı mahallede ya da semtte evlerin arasında nereye yaparlar kimse bilmez.

Zaman zaman duvar diplerine, zaman zaman gizlice apartman bahçelerine ya da ağaç diplerine tuvaletlerini yaptıklarını da kimseler bilmez. Dertlerini anlatacakları bir merci de bulamazlar. Ancak, işgaliye bedelini almak için gelen belediye görevlilerini görürler.

Belediyeler bu esnafa cadde ve sokakları kapatır, kiralar ve paralı işgal ettirirler ama bu esnafın tuvaletini nereye yapacaklarını bir türlü düşünemezler. Ya da acıktıklarında nerede yemek yemeleri gerektiğine dair bir mekân oluşturmazlar. Hatta üşüdüklerinde nasıl ısınacaklarına dair veya bir bardak sıcak çay içebilmelerine olanak sağlayacak bir yer yapabilme fikrini ya da projesini hiç mi hiç akıl edemezler. Burada sorumluluk sahibi olan özellikle ve öncelikle belediyelerdir.

Pazar kurdurdukları her sokak başına veya mahalleye pazarcıların doğal insani ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri ya seyyar ya da sabit birer mekân oluşturma görevini yerine getirmeleri gerekmektedir. Buna yönelik semt pazarları projesi geliştirerek hem pazarcı esnafının sorununu çözmüş olacak, hem de çevresel hijyeni sağlamış olacaktır. Bu bağlamda da mahalle veya semt halkı idrar kokusunu çekmemiş olacaktır.

Mesela, Maltepe Belediyesi bu sorunu giderecek örnek bir projeyi hayata geçirebilir diye düşünüyorum. Neden Maltepe Belediyesi, diye soracak olduğunuzu düşünerek; ben, Maltepe ilçesinde yaşayan bir vatandaş, pazarcı esnafını dinleyen ve gözlemleyen bir semt sakini olarak yani Maltepeli bir vatandaş olduğum için Maltepe Belediyesi’ne proje önermesinde bulunmak istedim.

Maltepe Belediyesi’nin hayata geçireceği bu proje ülkenin her köşesinde ki pazarcı esnafının sorununu çözecek ve tüm belediyelere örnek olacaktır.