Prof. Dr. Ramazan KORKMAZ
  29-10-2018 11:26:34

Cumhûr, Cumhûriyet ve Atatürk

Cumhûr, Arapça toplanmak, bir araya gelmek, birleşmek anlamındaki cem' sözünden türeyen bir terimdir. Sözcük anlamı; birikme, yığın, kalabalık olmasına rağmen terim anlamı daha geniştir; 'herhangi bir şeyin en büyük kısmı ', 'bir topluluğun çoğunluğu', 'seçkin halk', önde gelenler', 'alimler topluluğu' gibi anlamlar içerir. İslamî literatürde 'cumhûrü'-l ulema (alimlerin coğunluğu), 'cumhûrü'l hukema' (filozoflarin çoğunluğu), 'cumhûrü'l-müfessirîn' (tefsir alimlerinin çoğunluğu) ifadelerinde de görüldüğü gibi, terim olarak kullanımına sıkça rastlamak mümkündür. Cumhûr sözü, sosyolojik bir terim olarak, yığın, sürü, niteliksiz kalabalık anlamı taşımaz; aksine bir amaca yönelmişliği, ülkü birliğini, bir gelecek tasavvurunda birleşen iradi/bilinçli toplulukları ifade eder; bir araya gelme’ye, toplaşma’ya, birleşme’ye ve geleceğe yönelme’ye zor ve baskı’dan çok ortak ‘rıza’ ve ‘bilinçli/iradi bir tercih’ yön verir. Cumhûriyet ise, kendi kendini yönetme ehliyetine sahip reşid insanlar topluluğunun, kendileriyle ilgili yönetimsel işleri yürütmek üzere reylerini, güvenilir/emin bulduğu insanlara ‘geçici süre’liğine emanet etmesidir. Cumhûriyet, en ideal anlamıyla ortak sağduyunun ve yaşama iradesinin halkı yönetmesidir. Dünyada pek çok ülkede cumhuriyet idaresi vardır; ancak bir cumhuriyet yönetiminin kalitesi, onu meydana getiren halkın birer birer kalitesine, reşid olup olmamasına, bilinç seviyesine, ülkü birliğindeki kapsayıcılığa ve ortak bir geleceği birlikte yaşama tasavvurundaki güçlü iradeye bağlıdır. Zorla bir araya getirilmiş ve iradelerine ipotek konmuş toplulukların önüne sandık koyarak yönetimin adını Cumhuriyet/Republic koymak, yönetimin de hakkıyla cumhuriyet olduğu anlamını taşımaz. Bu yüzden 29 Ekim 1923’te kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin en öncelikli hedefi, aydınlanma idi; yurdun dört bir tarafına okullar açılmaya çalışıldı; çünkü karanlıkla aydınlık bir arada barınamazdı. Anadolu halkını yüz yıllarca istila eden hurafelerden, batıl itikatlardan ve cehaletten kurtarmanın ana yolu, ilmin ışığı ile aydınlatmak idi ; o yüzden kurucu irade “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir..:” demişti. Cumhuriyet’in en önemli özelliklerinden biri de eşitlik ilkesi idi; kadını-erkeği, doğulusu-batılısı, genci-yaşlısı ile bütünsel olarak toplumu kavramış ve ona "kul" ya da "teba" olarak değil, birey olarak haklarını vermek istemişti; bunu tesis etmek için bir çok yerde halkın bunun farkında olmamasına rağmen onlara hakları veriliyor; okumaları, eğitim almaları, sağlık güvencesinden yararlanması sağlanıyor, seçme ve seçilme hakları bilgilendirilerek öne çıkarılıyor ve anlatılıyordu. Bu yönüyle Türkiye Cumhuriyeti, özgür, bilinçli ve aydın bireyler de yetiştirerek kendi kendisini de güvenceye alıyordu. Çünkü gerçek anlamda Cumhuriyet, bir fazilet rejimi de demekti. Türkiye Cumhuriyeti’ndeki kadınların, seçme ve seçilme haklarına bir çok Avrupa ülkesinden önce sahip olması, kadınlarımızın, Cumhuriyetimizin temel unsurlarından birisi olduğunu göstermesi dışında; Fikret’in “Elbet sefil olur beşer, kadın düşerse.” dizesindeki, kadını yücelterek, toplumu yüceltme, yaşatma anlayışı da bulunmaktadır. Bu yüzden Cumhuriyetimizin en önemli savunucularından biri de ‘sahiplendikleri her davayı başarıya ulaştıran’ kadınlarımızdır. Cumhuriyet, köleler rejimi değildir. O yüzden Ekonomik özgürlüğün kazanılması için; Kapitülasyonlar vasıtasıyla Osmanlı’dan kalma Düyun-u Umumiye’nin borçları da ödenecek şekilde fabrikalar açılmış, üretime yönelik bir bilinç örgütlenmesi yapılmış, kooperatifler kurulmuş ve topyekun bir çalışma/kazanma/ toprağı işleme seferberliği başlatılmıştır. Çalışarak, emek harcayarak ve hak ederek kazanılan hayatın gerçek efendisi, emeğin ve hakedişin öznesi olan insandır; birinin himmetine, iltimasına ve onamasına gerek yoktur. O yüzden kurucu iradenin ulu kişi arketipi olarak da gördüğüm Atatürk, öğretmenlerden "Fikri hür, vicdanı hür nesiller" yetiştirmelerini istemiştir. Çünkü özgürlük, gelecekteki varlığımızı inşa edecektir... Türkiye Cumhuriyeti, devraldığı tarihi misyonuna da uygun olarak mazlum toplulukların/ halkların/ milletlerin de umudu olmuştur, olmaya devam edecektir. Bizim kültürümüzde emanet kutsaldır ve ona ihanet düşünülemez. Geleceğe doğru bir özgürlük atılımı olan Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ü ve arkadaşlarını saygıyla, rahmetle anıyorum. Bizlere düşen emanete layıkıyla sahip çıkmaktır...
  • Bu yazı 9747 defa okunmuştur.
  FACEBOOK YORUM
Yorum

  YAZARIN DİĞER YAZILARI

PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 36 30 1 5 91 31 95 +60
2 Fenerbahçe 36 26 4 6 90 39 84 +51
3 Samsunspor 36 19 10 7 55 41 64 +14
4 Beşiktaş 36 17 8 11 59 36 62 +23
5 Başakşehir FK 36 16 14 6 60 56 54 +4
6 Eyüpspor 36 15 13 8 52 47 53 +5
7 Trabzonspor 36 13 11 12 58 45 51 +13
8 Göztepe 36 13 12 11 59 50 50 +9
9 Çaykur Rizespor 36 15 17 4 52 58 49 -6
10 Kasımpaşa 36 11 11 14 62 63 47 -1
11 Konyaspor 36 13 16 7 45 50 46 -5
12 Alanyaspor 36 12 15 9 43 50 45 -7
13 Kayserispor 36 11 13 12 45 57 45 -12
14 Gaziantep FK 36 12 15 9 45 50 45 -5
15 Antalyaspor 36 12 16 8 37 62 44 -25
16 Bodrum FK 36 9 17 10 26 43 37 -17
17 Sivasspor 36 9 19 8 44 60 35 -16
18 Hatayspor 36 6 22 8 47 74 26 -27
19 Adana Demirspor 36 3 28 5 34 92 2 -58
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 38 21 8 9 68 41 72 +27
2 Gençlerbirliği 38 19 8 11 57 34 68 +23
3 Fatih Karagümrük 38 19 10 9 55 36 66 +19
4 İstanbulspor 38 20 14 4 67 38 64 +29
5 Bandırmaspor 38 17 8 13 52 45 64 +7
6 Erzurumspor FK 38 19 12 7 53 31 64 +22
7 Boluspor 38 17 11 10 66 40 61 +26
8 Iğdır FK 38 16 12 10 57 33 58 +24
9 Amed SK 38 14 9 15 43 35 57 +8
10 Çorum FK 38 14 12 12 49 45 54 +4
11 Ümraniyespor 38 14 13 11 48 42 53 +6
12 Esenler Erokspor 38 13 12 13 53 50 52 +3
13 Sakaryaspor 38 13 13 12 48 54 51 -6
14 Keçiörengücü 38 14 15 9 60 53 51 +7
15 Manisa FK 38 14 18 6 50 52 48 -2
16 Pendikspor 38 13 16 9 45 51 48 -6
17 MKE Ankaragücü 38 14 18 6 49 48 48 +1
18 Şanlıurfaspor 38 11 20 7 45 55 40 -10
19 Adanaspor 38 7 22 9 32 75 30 -43
20 Yeni Malatyaspor 38 0 38 0 14 153 21 -139
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 34 25 2 7 80 22 82 +58
2 Batman Petrolspor 34 26 6 2 64 24 80 +40
3 GMG Kastamonuspor 34 19 3 12 57 29 69 +28
4 Adana 01 Futbol Kulübü 34 19 7 8 62 30 65 +32
5 Altınordu 34 16 7 11 57 35 59 +22
6 Beykoz Anadolu 34 15 11 8 47 46 53 +1
7 İskenderunspor A.Ş. 34 13 10 11 49 38 50 +11
8 1461 Trabzon FK 34 13 13 8 44 37 47 +7
9 Fethiyespor 34 11 13 10 32 40 43 -8
10 24Erzincanspor 34 10 13 11 45 52 41 -7
11 Kırklarelispor 34 10 14 10 42 44 40 -2
12 Sincan Belediye Ankaraspor 34 10 15 9 44 40 39 +4
13 İnegölspor 34 10 13 11 42 51 38 -9
14 Kepezspor FAŞ 34 9 16 9 37 46 36 -9
15 Isparta 32 Spor 34 7 15 12 33 51 33 -18
16 Karaköprü Belediyespor 34 7 19 8 39 52 29 -13
17 Altay 34 10 20 4 33 64 25 -31
18 Hes İlaç Afyonspor 34 0 33 1 6 112 5 -106
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 30 21 2 7 64 17 70 +47
2 Karşıyaka 30 18 6 6 56 28 60 +28
3 Muş Spor Kulübü 30 16 4 10 48 24 58 +24
4 Belediye Kütahyaspor 30 17 6 7 57 37 58 +20
5 Düzcespor 30 16 6 8 40 27 56 +13
6 Silifke Belediye Spor 30 14 9 7 51 36 49 +15
7 Anadolu Üniversitesi 30 13 9 8 39 32 47 +7
8 Artvin Hopaspor 30 10 11 9 26 30 39 -4
9 Tokat Bld Plevnespor 30 7 13 10 27 32 31 -5
10 Kahramanmaraşspor 30 8 16 6 28 39 30 -11
11 Bulvarspor 30 7 14 9 35 58 30 -23
12 Kırşehir Futbol SK 30 7 15 8 26 48 29 -22
13 Bornova 1877 30 6 14 10 36 53 28 -17
14 23 Elazığ Futbol Kulübü 30 5 14 11 18 31 26 -13
15 Kuşadasıspor 30 7 20 3 25 51 24 -26
16 Ergene Velimeşe 30 6 19 5 17 50 23 -33
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/06/2025 Samsunspor 2 - 1 Kayserispor
 01/06/2025 Bodrum FK 0 - 4 Beşiktaş
 31/05/2025 Adana Demirspor 2 - 2 Gaziantep FK
 31/05/2025 Alanyaspor 2 - 0 Sivasspor
 31/05/2025 Fenerbahçe 2 - 1 Konyaspor
 31/05/2025 Çaykur Rizespor 5 - 2 Hatayspor
 30/05/2025 Galatasaray 2 - 0 Başakşehir FK
 30/05/2025 Antalyaspor 0 - 2 Trabzonspor
 30/05/2025 Kasımpaşa 1 - 2 Göztepe
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 11/05/2025 Kocaelispor 4 - 1 Keçiörengücü
 10/05/2025 Ümraniyespor 0 - 1 Manisa FK
 10/05/2025 İstanbulspor 3 - 0 Çorum FK
 10/05/2025 Şanlıurfaspor 0 - 1 Erzurumspor FK
 10/05/2025 Fatih Karagümrük 2 - 1 Iğdır FK
 10/05/2025 Yeni Malatyaspor 0 - 5 Gençlerbirliği
 10/05/2025 Sakaryaspor 2 - 0 Esenler Erokspor
 10/05/2025 Adanaspor 0 - 7 Boluspor
 10/05/2025 MKE Ankaragücü 2 - 0 Amed SK
 10/05/2025 Bandırmaspor 2 - 1 Pendikspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/05/2025 Batman Petrolspor 2 - 0 24Erzincanspor
 03/05/2025 İskenderunspor A.Ş. 0 - 1 Sarıyer
 03/05/2025 Karaköprü Belediyespor 5 - 1 Isparta 32 Spor
 03/05/2025 Beykoz Anadolu 1 - 2 GMG Kastamonuspor
 03/05/2025 Adana 01 Futbol Kulübü 4 - 2 İnegölspor
 03/05/2025 Fethiyespor 0 - 4 Sincan Belediye Ankaraspor
 03/05/2025 Altınordu 3 - 0 Afyonspor Kulübü
 03/05/2025 Altay 3 - 0 Kırklarelispor
 02/05/2025 1461 Trabzon FK 0 - 0 Kepezspor FAŞ
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/04/2025 Artvin Hopaspor 7 - 2 Bulvarspor
 26/04/2025 Muş Spor Kulübü 3 - 0 Anadolu Üniversitesi
 26/04/2025 23 Elazığ Futbol Kulübü 1 - 1 Kuşadasıspor
 26/04/2025 Bornova 1877 1 - 0 Kırşehir Futbol SK
 26/04/2025 Karşıyaka 2 - 0 Bursaspor
 26/04/2025 Tokat Bld Plevnespor 3 - 1 Silifke Belediye Spor
 26/04/2025 Düzcespor 2 - 2 Belediye Kütahyaspor
 26/04/2025 Ergene Velimeşe 2 - 1 Kahramanmaraşspor
HABER ARŞİVİ
ŞANS OYUNLARI
BİZİ TAKİP EDİN
YUKARI