Kars'ın 'ata tohum'ları yaygınlaştırılıyor

KARS'ın 'ata tohum'ları, Boğatepe Çevre Yaşam Derneği Başkanı İlhan Koçulu'nun çalışmalarıyla yeniden toprakla buluşturulmaya başlandı. Bölgenin 13 bin yıllık buğday tohumu 'kavılca'dan sonra 1960'tan sonra ekilmeyen 'peygamber arpası' da arazilerde yaygınlaştırıldı. 

Kars'ta yıllar önce ekilen 'peygamber arpası'nı Ankara'da gittiği sempozyumda gören Boğatepe Çevre Yaşam Derneği Başkanı İlhan Koçulu, Tarım ve Orman Bakanlığı Tohum Araştırma Merkezi'nde çoğalttı. Koçulu, "Orada bir hoca bana bu arpa çeşidinden 100 gram verdi. Ben de bunun 50 gramını oradaki hocalara verirken geri kalanını Kars'a getirerek çoğaltmaya başladık. Ektiğimiz 'peygamber arpası'ndan 80 kilogramlık tohum elde ettik. Sonra öğrendik ki Ankara'nın köylerinde olan o tohum çeşidini tohum araştırma merkezi almış ıslah ediyor. Geçtiğimiz yıl sağ olsun tohum araştırma merkezi bize 5 ton civarında ürün verdi. Burada hepsi yetişmeyebilir, diye korktum. Eskişehir'de, Nazilli'de ve Ankara'da ektirdikten sonra 3 tonu da Kars'ta Akyaka, Arpacay, Selim, Ardahan Göle'de 10 çiftçiye dağıttım. Bunlardan şimdi toplamaya başladık ürün çıktı. Dönüme 500 kilogram ürün aldık çok verimli oldu. Ununun da çok faydalı olduğunu biliyoruz. Hem ülkemizin ekonomisi için hem bölge çiftçisi için hem de bizim ürettiklerimizle beslenen bizim yararlanıcılarımız için çok iyi oldu. Ürün arpa ama kabuğu soyuluyor. Ekmeklik bir buğday formuna geçiyor. Büyüklerimizden çok dinledik, tarih kitaplarımızda çok okuduk. 'Biz arpa ekmeği yiyerek Kurtuluş Savaşı'nı, Anadolu'yu kazandık. Anadolu da bir Türk Devleti kurduk' kelimesini çok duymuşsunuzdur. Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasında emeği olan arpadır, bu ekmeklik arpa" diye konuştu. 

'DOĞA NE VERSE O BİZE YETİYOR''Peygamber arpası'nın içindeki yaban bitki tohumların ayrıştırılması çalışmasını titizlikle takip ettiklerini kaydeden Koçulu, "Biz çünkü burada fast food kullanmıyoruz. Doğa ne verse o bize yetiyor, bize bir sıkıntı da yaratmıyor. Şundan dolayı; biz samanı hayvanlara veriyoruz içindeki otlar da samanı güçlendiriyor. Bu yüzden bizim için sıkıntı yok. Rızkımızı biz buradan alıyoruz. Tohumun içindeki yaban bitkiler, tohumluk özelliği olmayanlar ve boyları unluk, tohumluk ayrı ayrı selektörde ayrılmaktadır" dedi.'TEMEL HEDEFİMİZ YAYGINLAŞTIRMA'

Anadolu'daki tüketim kooperatiflerine un olarak dağıtmaya başlayacaklarını dile getiren Koçulu, "Çünkü bu sene 10 tonun çok üzerinde bir ürün var. Biz 4-5 tonunu una dönüştüreceğiz, diğerini yine köylülere dağıtıp önümüzdeki sene 50-100 tonlara çıkacağız. Yaygınlaştırma temel hedefimiz. Buğday içindeki nişasta biliyoruz ki hepimizde beslenme süresince vücudumuzda olumsuz etkiler yaratmaktadır. Arpanın içerisindeki besin değeri yüksek bileşenleri bizim sağlığımız açısından beslenmemizde bizi koruyacak ve bünyemizi daha güçlü kılacak. Bunun önünde kavılcaya 20 yılımı verdim antik bir tohumdur. Kavılcanın yanında bu buğday da antik bir tohumdur. Bu sene Kars ilinde 350 kg ile ekmeye başladığımız tohum miktarı 700 tonun üzerine çıktı" diye konuştu.