Dağlık Karabağ’da tansiyon yükseldi

Azerbaycan ile Ermenistan cephe hattında, Ermeni güçlerinin dün sabaha karşı Azerbaycan sivil yerleşim birimlerine ateş açması üzerine çatışmalar başladı. Azerbaycan Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Ermenistan ordusunun saat 06.00 sıralarında cephe hattı boyunca geniş kapsamlı provokasyonda bulunduğu, Azerbaycan ordusunun mevzilerine ve sivil yerleşim birimlerine büyük çaplı silahlar, top ve havanlarla ateş açtığı bildirildi. Açıklamada, Terter’in Gapanlı, Ağdam’ın Çıraklı ve Orta Garvand, Fuzuli’nin Alhanlı ve Şükürbeyli, Cebrayıl’ın Çocuk Mercanlı köylerine Ermenistan ordusunun yoğun bombardımanı sonucu sivillerden ölü ve yaralıların olduğu bildirildi.

“Kara birliklerinin, tank birimlerinin, füze ve topçu birliklerinin, insansız hava araçlarının desteğiyle cephede ve savunmanın derinliklerinde bulunan çok sayıda Ermeni askerini, tesis ve askeri araçlarını tespit ederek imha ettiği” aktarılan açıklamada, cephe hattının farklı yönlerinde Ermenistan’a ait 12 adet OSA uçaksavar füze sisteminin de imha edildiği belirtildi. Açıklamada, Azerbaycan Hava Kuvvetleri’ne ait bir savaş helikopterinin Ermenistan ordusunca Terter yönünde düşürüldüğü, mürettebatın hayatta olduğu bilgisine de yer verildi. 

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ulusa sesleniş konuşmasında, “Ermenistan’ın başlattığı saldırı neticesinde şehit ve yaralılarımız var. Şehitlerimizin kanı yerde kalmayacak. Ermenistan ordusuna ait askeri araçları imha ettik. Karabağ Azerbaycan’ındır” dedi. Azerbaycan Başsavcılığı’ndan yapılan açıklamada, Ermenistan ordusunun saldırısında Naftalan ilinin Kaşaltı köyünde top mermisi isabet eden bir evde bulunan aynı aileden 5 kişinin hayatını kaybettiği ifade edildi. Başsavcılık, saldırılarda toplam 19 sivilin de yaralandığını duyurdu.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Azerbaycan, Dağlık Karabağ’a füze ve hava saldırısı başlattı. Stepanakert’teki (Hankendi) barışçıl yerleşim alanları saldırıya uğradı. Ermenistan olarak 2 helikopter ve 3 insansız hava aracı düşürdük, 3 tankı imha ettik” ifadelerini kullandı.

Savaş durumu ilanı

İlerleyen saatlerde Azerbaycan Askeri Komutanlığı, işgal altındaki Ağdere bölgesinde bulunan Ermeni silahlı kuvvetlerinin garnizon komutanına, can kayıplarının artmaması için “direnmemeleri ve teslim olmaları” çağrısında bulundu. Azerbaycan Savunma Bakanlığı da ordunun füze, top ve hava araçlarıyla Ermenistan ordusunun komuta noktalarını, manevra yapan birliklerini, askeri tesis ve araçlarını hedef aldığı, 7 köyün kontrol altına alındığı kaydedildi. Bu arada Azerbaycan Milli Meclisi, başkent Bakü dahil 19 il ve ilçede “savaş hali” ilan edilmesi kararı aldı. Ermenistan hükümeti de, Dağlık Karabağ’daki gerilim nedeniyle ülkede “savaş durumu” ve “seferberlik” ilan etti.

Azerbaycan’ın, Ermenistan’a yaptırım uygulatmak amacıyla özel bir uluslararası mahkemenin oluşturulması için BM Güvenlik Konseyi’ne başvuracağı bildirildi. Ermenistan’ın ise meydana gelen olaylarla ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurduğu aktarıldı.

Rusya’dan mekik diplomasisi

Azerbaycan-Ermenistan sınır hattında patlak veren gerginlik üzerine Rusya, mekik diplomasisi başlattı. Rusya’dan günün ilk saatlerinde taraflara ateşkes çağrısında bulunulurken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile yaptığı telefon görüşmesinde Dağlık Karabağ’daki durumu ele aldı. Görüşmede, çatışmaların daha da artmasını önlemek için gerekli tüm çabayı göstermenin önemine işaret edildiği, askeri adımların durması gerektiğinin kaydedildiği vurgulandı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da, önce Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile, ardından da Ermeni mevkidaşı Zohrab Mnatsakanyan ile telefon görüşmesinde bulundu.

ekibi son anda kurtuldu

Azerbaycan’da Ermenistan’ın sivillere yönelik saldırılarını görüntülemek isteyen Anadolu Ajansı () ekibi Ermeni topçularının hedefi oldu. Art arda gerçekleşen top atışlarından ekibi, yanında bulunan TRT ekibi ile birlikte son anda kaçarak kurtuldu.

SAĞDUYU VE ATEŞKES ÇAĞRILARI

Azerbaycan-Ermenistan cephe hattından gelen çatışma haberleri üzerine sağduyu çağrıları geldi.

- BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Ermenistan ve Azerbaycan arasında çıkan çatışmalardaki sivil ölümlerini kınayarak çatışmalara derhal son verilmesi çağrısı yaptı.

- NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in Kafkasya ve Orta Asya Özel Temsilcisi James Appathurai, NATO’nun, Dağlık Karabağ’da cephe hattında çıkan çatışmalardan derin endişe duyduğunu bildirdi. Sivil can kayıpları bulunduğunu belirten Appathurai, “Taraflar acilen çatışmaları durdurmalı” ifadesini kullandı.

- ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada çatışmalara derhal son verilmesi çağrısı yapılarak, “ABD, şiddetin tırmanmasını güçlü bir şekilde kınıyor. Tarafları bir an önce Minsk Grubu eş başkanları ile çalışarak, esaslı müzakerelere dönmeye çağırıyoruz” denildi.

- Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “AB, çatışmaların acilen durdurulması, gerginliğin düşürülmesi ve ateşkesin sıkı şekilde gözlenmesi çağrısında bulunmaktadır” ifadesini kullanarak, tarafların Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu himayesinde ön şartsız olarak müzakerelere dönmesinin acil önem taşıdığını kaydetti.

- Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ise Ermenistan ve Azerbaycan’ın şiddet eylemlerine derhal son vererek müzakerelere başlaması gerektiğini vurguladı.

- Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Agnes von der Mühll, ülkesinin, Dağlık Karabağ bölgesinde yaşanan çatışmalardan endişe duyduğunu belirterek, taraflara çatışmaları durdurma ve diyaloğu yeniden oluşturma çağrısında bulundu.

- Katoliklerin ruhani lideri Papa Françesko da geleneksel pazar duası sırasında iki ülke arasındaki gerginliğe değinerek, Kafkasya’da barış için dua ettiğini söyledi.

- İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ise “düşmanlıkların son bulması” çağrısı yaparak ülkesinin, Dağlık Karabağ’daki çatışmalarla ilgili taraflar arasında müzakereleri sağlamak için  arabulucuğa hazır olduğunu bildirdi.