Ardahan Haberi: ‘Sanığı görmeden karar’a AYM iptali

Anayasa Mahkemesi (AYM), sanık hakkında mahkûmiyet dışında bir karar verilecek olması durumunda “sanık duruşmada hazır bulunmasa ve sorgusu yapılmamış olsa da davanın sonuçlandırılabilmesini” sağlayan CMK 193. maddesinin ikinci fıkrasını Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Suçun işlendiğinin sabit görüldüğü ancak ceza verilmesine yer olmadığına hükmedildiği durumlarda sanığın masumiyetinin ortadan kalktığını kaydeden Yüksek Mahkeme, güvenlik tedbirlerine hükmedildiğinde ise sanığın yaptırıma maruz kaldığını vurguladı. Kararda “Mahkûmiyet dışındaki hüküm nedeniyle sanık başka yönlerden dezavantajlı duruma düşebilmektedir” denildi. Karar 6 ay sonra yürürlüğe girecek.

Anayasa’ya aykırılık 

Hatay 6. Asliye Ceza Mahkemesi, CMK’nın “Sanığın Duruşmada Hazır Bulunmaması” başlıklı 193. maddesinin “Sanık hakkında, toplanan delillere göre mahkûmiyet dışında bir karar verilmesi gerektiği kanısına varılırsa, sorgusu yapılmamış olsa da dava yokluğunda bitirilebilir” şeklindeki ikinci fıkrasının Anayasa’ya aykırı olduğu kanısıyla AYM’ye başvurdu. Mahkemenin itirazını değerlendiren AYM, hakimin sanık hakkında mahkumiyet dışında, “ceza verilmesine yer olmadığı; davanın düşürülmesi; güvenlik tedbirlerine başvurulması” gibi bir karar vereceği durumlarda sanığın sorgusunun yapılmasına gerek olmadığını içeren yasa hükmünün iptaline karar verdi. Herkesin savunma hakkı olduğuna işaret edilen AYM kararında, düzenlemenin adil yargılanma hakkına aykırı olduğuna hükmedildi. Kararda, yasa değişikliği için Meclis’e 6 ay süre tanındı.

Suçun işlendiğinin sabit görüldüğü ancak ceza verilmesine yer olmadığı kararlarına hükmedildiği durumlarda sanığın Anayasa’nın 38. maddesinde öngörülen masumiyetinin ortadan kalktığını kaydeden Yüksek Mahkeme, güvenlik tedbirlerine hükmedildiğinde ise sanığın, masumiyetinin ortadan kalkması dışında, ayrıca yaptırıma maruz kaldığı vurgulandı.

Kararın gerekçesinde, “İsnat edilen fiili işlediğinin mahkemece tespit edilmesi ve sonucunda ceza verilmesine yer olmadığına ya da güvenlik tedbirlerine hükmedilmesi durumunda da mahkûmiyet hükmü gibi bir sonuç doğurmamakla birlikte sanığın işlediği fiilden dolayı hukuki olarak sorumluluğu devam edebilmektedir.

Dolayısıyla mahkeme tarafından sanığın eylemi veya suçu işlediğinin tespit edildiği hallerde kurulan mahkûmiyet dışındaki hüküm nedeniyle sanık başka yönlerden dezavantajlı duruma düşebilmektedir” ifadeleri kullanıldı.